ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ Νο 20

"THE MAKING OF RODIN"

στην TATE MODERN

Αναζητώντας την ουσία

όχι στο φαίνεσθαι αλλά στο γίγνεσθαι

+

Ο ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ

ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΕΙΤΑΙ

9η δημοσίευση

Ομολογώ ότι δεν είχα και την καλύτερη γνώμη για τον Ροντέν, που βασικά τον είχα συνδέσει με το πολυφορεμένο έργο του Το Φιλί (1884), αντίγραφο του οποίου ξανα-είδα το 2010 μόλις άνοιξε η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση στο κέντρο της εισόδου του κτιρίου. Το σχολίασα αρνητικά τότε και θεώρησα ότι το ίδρυμα ξιπάζεται και προκαλεί, ξεκινώντας με μια τέτοια ξενόφερτη ιλουστρασιόν επιλογή σε πρώτο πλάνο, ενώ θα μπορούσε να επιλέξει ένα έργο από τους πράγματι πολύ σημαντικούς έλληνες γλύπτες, μια και στις προθέσεις του ήταν, όπως δήλωνε,  να προωθήσει τον σύγχρονο Ελληνικό Πολιτισμό. Το Ίδρυμα ευτυχώς σύντομα έβαλε στο περιθώριο το γλυπτό και έκτοτε ξέχασα και τον Ροντέν, μια και ποτέ δεν με συγκίνησε η θεματολογία του, παρά μόνο η τεχνική του.

Auguste Rodin, fotografato da Nadar nel 1891

Στην έκθεση όμως στην τόσο έρημη Tate Modern, που επισκέφτηκα πρόσφατα, αιφνιδιάστηκα. Αισθάνθηκα ότι βρέθηκα στην ατμόσφαιρα του ατελιέ του πολυμήχανου αυτού καλλιτέχνη και συνειδητοποίησα την ουσία του τρόπου δουλειάς του και όλα όσα προηγούνται πριν το τελικό έργο, πριν τον στιλπνό ορείχαλκο και το φινιρισμένο μάρμαρο.

Δεν μπορούσα ποτέ να φανταστώ το “making of” δηλαδή τι ακριβώς προηγείται, όλη δηλαδή την αναζήτηση, τους πειραματισμούς και τις εναλλακτικές διερευνητικές προτάσεις-σκέψεις, του καλλιτέχνη, την γόνιμη αβεβαιότητα και τελικά όλη την μαγεία του ταξιδιού που προηγείται του τελικού αποτελέσματος, που για μένα προσωπικά είναι η ουσία ενός έργου , ίσως κάποιες φορές να το ξεπερνά.

Γενική άποψη της μεγάλης αίθουσας Νο 2 της έκθεσης

Η έκθεση μας αποκαλύπτει τους χειρισμούς και τις απόπειρες του Ροντέν με υλικό τον γύψο, με τον οποίον μελετά εναλλακτικές τόσο για τα επί μέρους, όσο και για το όλον, για τους τρόπους συναρμολόγησης, επεξεργασίας, στάσης και υφής.

Το πιο αποκαλυπτικό ήταν, το πώς ξεκινούσε πλάθοντας το γυμνό σώμα του ήρωα ή των ηρώων του έργου, και στην συνέχεια αφού μελετούσε ξεχωριστά το ένδυμα το πρόσθετε βυθισμένο στον γύψο πάνω στα γυμνά σώματα. Αυτό επέτρεψε στο περίγραμμα των σωμάτων να φαίνεται καθαρά κάτω από τα ρούχα. Με χαρακτηριστικά παραδείγματα Το Μνημείο για τον Μπαλζάκ, αλλά και το πολυσύνθετο έργο Οι Αστοί του Καλαί που παραθέτω στην συνέχεια.

Μνημείο του Balzak, προετοιμασία με επί μέρους προπλάσματα

Monument to Balzac, πρόπλασμα στην έκθεση και τελικό έργο στον κήπο του Μουσείου Rodin στο Παρίσι

Τόσο στο μνημείο για τον Μπαλζάκ όσο και στους Οι Αστοί του Καλαί, 1895, (Les Bourgeois de Calais), ακολουθείται αυτή η επίπονη τεχνική, ενός καλλιτέχνη που αναζητά την ουσία όχι στο «φαίνεσθαι» αλλά στο «γίγνεσθαι».

Auguste Rodin, Les Bourgeois de Calais

O Ροντέν ξεκίνησε ως τεχνίτης για να γίνει καλλιτέχνης. Αυτή είναι η καλή και η μόνη μέθοδος ισχυριζόταν, αφού μάλιστα είχε απορριφθεί από την Ecole des Beaux-Arts στο Παρίσι. Κατάφερε τελικά να γίνει ο σημαντικότερος Γάλλος γλύπτης της εποχής του. Μέχρι το 1900, ήταν ένας παγκοσμίου φήμης καλλιτέχνης.

Auguste Rodin, The Thinker

Το 1888, ο Ροντέν πραγματοποίησε το έργο  The Thinker ως ανεξάρτητο έργο. Όπως και στα  περισσότερα από τα γλυπτά του, έγινε αρχικά πρόπλασμα από   πηλό και μετά χυτεύτηκε σε γύψο.

The Thinker, Πρόπλασμα από πηλό

Ο Στοχαστής, σχεδιάστηκε αρχικά ως μέρος του έργου The Gates of Hell, τις μνημειακές χάλκινες πύλες που ανατέθηκαν για ένα προτεινόμενο Μουσείο Διακοσμητικών Τεχνών στο Παρίσι. Αυτή ήταν η πρώτη μεγάλη κυβερνητική ανάθεση στον Ροντέν. Σχεδίασε μια συγκέντρωση 180 μορφών εμπνευσμένων από το ποίημα του Dante Alighieri Inferno. Τελικά, τα σχέδια για το μουσείο πέρασαν και οι πύλες δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ. Ωστόσο, έγινε το καθοριστικό έργο της καριέρας του Ροντέν, παρέχοντάς του ένα ντεπό με φιγούρες για επανεπεξεργασία, αναδιάταξη και επαναχρησιμοποίηση.

Δεν θα προχωρήσω σε περισσότερες αναφορές.

Θα περιοριστώ απλά στην σύντομη παρουσίαση έργων που μου κίνησαν το ενδιαφέρον και κατέγραψα, σημειώνοντας παράλληλα, ότι κάποιες στιγμές, μπροστά σε κάποια μικρά έργα του Rodin, ειδικά τα περίφημα assemblage, ήρθαν στην μνήμη μου αντίστοιχα έργα του δικού μας Γιαννούλη Χαλεπά που γεννήθηκε το 1851, έντεκα χρόνια αργότερα από τον Ροντέν. Χάρηκα μάλιστα που στην Αθήνα στο ΄Ιδρυμα ΔΕΣΤΕ παρουσιάζονται αυτό τον καιρό τρία έργα του κορυφαίου μας γλύπτη, τα οποία ανήκουν στο #OnassisCollection, ανάμεσα στα εκθέματα της έκθεσης «Αντι-Δομή».

Γιαννούλης Χαλεπάς, τρία έργα από το #OnassisCollection, στην έκθεση «Αντι-Δομή» στο ΄Ιδρυμα ΔΕΣΤΕ.

Rodin, Two Polyphemus Head to Head / The Hand of God. 1898 /

The Tragic Muse, Small Model, 1890

Rodin, The Three Faunesses, before 1896

Rodin, Assemblage: 1 Two female Nudes Hugging Each Other,

2,3 Minotaur or Faun and Nymph,1886

Rodin, Ugolino and his Children, 1882

Τα πειραματικά αυτά έργα αποκαλύπτουν μια νέα πλευρά ενός μεγάλου γλύπτη που άλλαξε τη μοντέρνα τέχνη. Δουλεύοντας στα τέλη του 20ού αιώνα, ο Auguste Rodin παραβίασε τους κανόνες της κλασικής γλυπτικής για να δημιουργήσει μια εικόνα του ανθρώπινου σώματος που αντικατοπτρίζει τις ρήξεις, τις πολυπλοκότητες και τις αβεβαιότητες της σύγχρονης εποχής.

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση

Ο ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ

ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΕΙΤΑΙ

9η δημοσίευση

Το 1962 πήγα στην Υπηρεσία Οικισμού του ΥΔΕ, επικεφαλής της οποίας ήταν ο Προκόπης Βασιλειάδης. Σημειώνεται ότι σε όλες τις Δημόσιες Υπηρεσίες που εργάστηκα η σχέση εργασίας ήταν πάντοτε με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου. Το επιδίωκα, γιατί αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μπορώ να διατηρώ Ιδιωτικό Αρχιτεκτονικό Γραφείο, πράγμα που κάλυπτε όχι μόνο τις οικονομικές αλλά και τις υπαρξιακές μου ανάγκες ως αρχιτέκτονα. Από το 1956 μέχρι το 2010 διατηρούσα μόνος μου ή μαζί με άλλους Γραφείο Αρχιτεκτονικών Μελετών. Από το 1963 μέχρι το 1967 είχα κοινό Γραφείο μαζί με το Δημήτρη Φατούρο και τα τελευταία χρόνια...

Για την συνέχεια κάντε ΚΛΙΚ εδώ.