ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ 

ΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ 2013-2017 ΤΟΥ ΕΙΑ

Διερευνώντας 
 το “inside out” του Νίκου Κτενά

+

μια ακόμη έκπληξη 
από τoν Άγι Μουρελάτο

ΝΙΚΟΣ ΚΤΕΝΑΣ 

ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ INSIDE OUT

Νίκος Κτενάς

Νίκος Κτενάς

πολυκατοικία inside out

Με εντυπωσίασε αρχικά και με προβλημάτισε στην συνέχεια το πρώτο βραβείο στον φετινό διαγωνισμό του ΕΙΑ: Η πολυδημοσιευμένη ήδη πολυκατοικία στο Νέο Ψυχικό. 

Ο Νίκος Κτενάς, έχω την αίσθηση, ότι κάνει μια αρχιτεκτονική που αντικατοπτρίζει τον χαρακτήρα του, όσο τουλάχιστον τον γνωρίζω. Μια αρχιτεκτονική εσωστρεφή, αφήνοντας μικρά ανοίγματα επικοινωνίας του εσωτερικού με το εξωτερικό, συμπαγή, με βαρύτητα, αποφεύγοντας ανοιχτούς εξώστες επικοινωνίας τόσο με την γειτονιά όσο και με τους συγκατοίκους. Μια διαφορετική νέα αστική προσέγγιση που δυστυχώς ανταποκρίνεται στις ενδείξεις των καιρών, μιας περιορισμένης κοινωνικότητας και επικοινωνίας και ισχυροποίηση του φαίνεσθαι. 

Με εξαίρεση τον τελευταίο όροφο, οι χειρισμοί στις όψεις απομακρύνονται από όποια μεσογειακή προσέγγιση υπαίθριων και ημιϋπαιθρίων χώρων, που συναντάμε στην κατοικία και παραμένει επίμονα κεντρο-ευρωπαϊκή, παραπέμποντας σε κτίρια επαγγελματικής χρήσης. 

Τα κτίρια του Κτενά και βέβαια και το τελευταίο που βραβεύτηκε, ξεχωρίζουν στην πόλη, αποτελούν κελύφη που επιβάλλονται και ίσως περιγελούν κατά κάποιο τρόπο τον περιβάλλοντα χώρο. Ασκούν μια γοητεία, εκπέμπουν μία έπαρση, αποτελώντας ταυτόχρονα υποδείγματα αρχιτεκτονικής για τους ειδικούς, αλλά και αντικείμενα προβληματισμού απορίας και ενίοτε αμηχανίας του ευρύτερου κοινού. Ο Κτενάς είναι ταλαντούχος αρχιτέκτων και δάσκαλος. Διατηρεί γραφείο στο Λουγκάνο της Eλβετίας από το 1987 και στην Aθήνα από το 1993. 

Το ξαναπεναλαμβάνω όπως και σε προηγούμενη ανάρτηση ότι εκτιμώ την θέση του ότι «Απεχθάνομαι την μίμηση και θεωρώ ότι το αρχιτεκτονικό έργο πρέπει με τόλμη να εντάσσεται στο τοπίο όπως οι ανεμόμυλοι.» 

Ο Δημήτρης Φιλιππίδης παράλληλα  με αφορμή την διάλεξή του στο Μέγαρο Μουσικής στις 20 Μαΐου 2013, τον είχε αποκάλεσει «κυνηγό του απόλυτου». Έγραψε τότε σε σχετική ανάρτηση σε αυτό το blog: «Η παρουσίαση του Κτενά είχε την ομορφιά της απόδειξης ενός μαθηματικού θεωρήματος. Η διαύγειά της στηριζόταν σε μια σειρά επιχειρημάτων σαν αξιώματα.»

Θαυμάζω τις επεξεργασίες στα έργα του και οι λεπτομέρειές του είναι αξιοζήλευτες. Πορεύεται προσεκτικά με διαρκείς διακρίσεις και αυτό κανείς δεν μπορεί να το αμφισβητήσει. 

Μήπως όμως «επανεφευρίσκοντας την τυπολογία της πολυκατοικίας» θα έπρεπε να επιμείνουμε στην γνωστή μας σχέση του εσωτερικού και του εξωτερικού, του “inside out” που χαρακτηρίζει την ελληνική αρχιτεκτονική; 

Οι σκέψεις μου αυτές, με αφορμή την τελευταία του διάκριση, απλά διατυπώνονται καλοπροαίρετα σαν μια προσωπική εκτίμηση που θα μπορούσε να ανοίξει έναν διάλογο. 

Φωτογραφίες: Μαριάνα Μπίστη

Η ΕΚΠΛΗΞΗ ΜΙΑΣ ΚΑΛΟΣΤΗΜΕΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ 

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η φετινή έκθεση των Βραβείων Αρχιτεκτονικής 2013, στο Μουσείο Μπενάκη, ήταν η καλύτερη από κάθε άλλη φορά. Μπαίνοντας στην μεγάλη αίθουσα του δευτέρου ορόφου αισθάνθηκα την δύναμη της καθαρότητας και της απλότητας στον χώρο και αυθόρμητα σχολίασα ότι «βρέθηκαν χρήματα». Ο Ηλίας Κωνσταντόπουλος με διαβεβαίωσε ότι η έκθεση στήθηκε εκ των εν όντων με ελάχιστα χρήματα από τον ίδιο και την Μαριάννα Μηλιώνη που δούλεψαν σκληρά για να εξασφαλίσουν αυτό το αποτέλεσμα. Είναι πολύ σημαντικό που τελικά η ανάγκη και η έλλειψη ενεργοποιεί δυνάμεις, έξυπνες ιδέες, πολύ φιλότιμο και μεγάλη προσπάθεια αυτή την εποχή. Είναι ένα μήνυμα αισιοδοξίας και για αυτό ακριβώς θέλω να συγχαρώ δημόσια τον Ηλία και την Μαριάννα. 

Στην έκθεση θα δείτε όλες τις συμμετοχές στους πλευρικούς τοίχους, άψογα παρουσιασμένες και φωτισμένες. Οι μελέτες που διακρίθηκαν αναρτήθηκαν αντικρυστά κατά μήκος της αίθουσας ενώ στο βάθος εντάχθηκε το πρώτο βραβείο.

Στο κέντρο του χώρου σε μια σειρά γυάλινων επιφανειών, τοποθετήθηκαν μακέτες των έργων και μπροστά, μια παράξενη τρισδιάστατη απεικόνιση της βραβευμένης κατοικίας στα Μέγαρα, του Τηλέμαχου Ανδριανόπουλου χαραγμένη σε τεχνητό κρύσταλλο φωτισμένη με την λογική του ολογράμματος. 

Ένα πανόραμα της σύγχρονης ελληνικής Αρχιτεκτονικής που αξίζει να το δείτε.

ΑΓΙΣ ΜΟΥΡΕΛΑΤΟΣ 

Η δύναμη του ελάχιστου και η σχεδιαστική και κατασκευαστική δεινότητα μέσα από επίμονη επεξεργασία

Ο Άγις Μουρελάτος 

Έλαβα μια απέριττη πρόσκληση για τα εγκαίνια δύο αρχιτεκτονικών επεμβάσεων μικρής κλίμακας, σε παλιά αθηναϊκή πολυκατοικία στο Παγκράτι, στην οδό Πρατίνου 51. 

Γνωρίζοντας τις ικανότητες του Άγι Μουρελάτου, την πρόσφατη διπλωματική του για τον αρχαιολογικό χώρο στο Ηραίο Περαχώρας, που είναι δημοσιευμένη στην δεξιά στήλη αυτού το μπλογκ και την εξαιρετική δουλειά του Κέντρου Επισκεπτών στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος που πραγματοποίησαν σαν φοιτητές, με τον Σπύρο Γιωτάκη, έσπευσα να ανακαλύψω τις ικανότητές του, σαν μοναχικός πια μελετητής. 

Τα δύο καταστήματα πριν την επέμβαση 

Ένας τολμηρός νέος δικηγόρος, που αρνήθηκε τις καρυδιές και τα δερματο-χρυσόδετα βιβλία και τρεις εικαστικοί του ανέθεσαν σε δυο διπλανά καταστήματα να σχεδιάσει ο ένας το γραφείο του και ο άλλοι τρεις ένα μικρό ατελιέ με πατάρια και υπόγειο. 

Εικόνες από το εργαστήριο ατελιέ των τριών εικαστικών 

Ευτυχής συγκυρία που ο Μουρελάτος την χειρίστηκε με τον καλύτερο τρόπο δουλεύοντας ευρηματικά σε μια μικροκλίμακα, αναδεικνύοντας τα παλιά μωσαϊκά και εισάγοντας απλές και καθαρές φόρμες με υλικά τον φυσικό και βαμμένο χάλυβα και το ξύλο. Ένα δίδυμο κομψοτέχνημα που ελπίζω να μας δοθεί ευκαιρία να το ξαναδούμε. Περιορίζομαι σήμερα στο φωτογραφικό υλικό που κατάφερα να καταγράψω ανάμεσα στους πολλούς επισκέπτες της βραδιάς των εγκαινίων, ικανό όμως για να δώσει μια πρώτη σαφή εικόνα της ποιότητας του μικρού αυτού πρώτου έργου ενός νέου συναδέλφου που μόλις πήρε την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος. Ευελπιστώ σύντομα να δημοσιεύσω σχέδια και περισσότερες φωτογραφίες. 

Εικόνες από το δικηγορικό γραφείο 

Κάνετε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση