FRANCIS KÉRÉ: 

SERPENTINE PAVILION IN LONDON 2017

Ανταπόκριση από το Λονδίνο

Νο 1.

Francis Kéré αρχιτέκτων -  2017 Serpentine Pavilion London

Ο Francis Kéré, βραβευμένος με το Aga Khan Award for Architecture το 2004 και με το Global Award for Sustainable Architecture το 2009, γεννήθηκε στο χωριό Cando, στην Burkina Faso στην Αφρική, χωρίς ηλεκτρικό, σχολείο και ελάχιστο πόσιμο νερό. Κατάφερε να πάει στο σχολείο και να κερδίσει μια υποτροφία για την Γερμανία, όπου βρήκε την ευκαιρία να σπουδάσει αρχιτεκτονική. Στο Βερολίνο επηρεάστηκε βαθιά από τον Mies Van De Rohe, αλλά και την τέχνη που είναι διάχυτη στην πόλη. 

Στο κέντρο του χωριού του βρισκόταν ένα μεγάλο δένδρο, που στην σκιά του συγκέντρωνε καθημερινά την ζωή των κατοίκων, τις συζητήσεις των μεγάλων, τα παιχνίδια των παιδιών, ενώ άλλοτε λειτουργούσε σαν σχολείο ή ακόμη και σαν μικρό νοσοκομείο. 

Το δένδρο αυτό αποτέλεσε την αφετηρία για να σχεδιάσει ο Francis Kéré το φετινό Serpentine Pavilion στο Λονδίνο. 

Ένα παραβολοειδές περσιδωτό στέγαστρο ικανού μεγέθους στήθηκε ανάμεσα στις καστανιές στο Hyde Park, ακριβώς μπροστά από τo ιστορικό κτίριο της Serpentine Gallery, με το οποίο συνομιλεί. 

Φτάνοντας κάτω από αυτό το στέγαστρο, σαν κάτω από ένα τεράστιο δένδρο, φοιτητές αρχιτεκτονικής από το East London University έκαναν το μάθημά τους έχοντας τοποθετήσει τα μπλοκ με τα σκίτσα τους στο δάπεδο και συζητώντας για την αρχιτεκτονική του περιπτέρου. 

Γύρω τους διάτρητοι τοίχοι από μικρούς ξύλινους δοκούς με λοξή την μια από τις δύο κατακόρυφες πλευρές τους επιτρέπουν τον φυσικό αερισμό του εσωτερικού χώρου και δημιουργούν μια αίσθηση προστασίας αλλά και ενός ευχάριστου χώρου στάσης στην φύση. Οι τοίχοι σε ελεύθερη διάταξη αφήνουν ανοίγματα προς διάφορες κατευθύνσεις. 

Η επεξεργασία και τα μοτίβα των καμπύλων αυτών τοίχων παραπέμπουν στα υφάσματα και τα καφασωτά του χωριού.

Το ινδικό μπλέ που στον τόπο του είναι το χρώμα της γιορτής, επιλέχθηκε από τον Francis Kéré για να βαφτούν οι διάτρητοι αυτοί τοίχοι, τόσο για την προστασία του ξύλου όσο και για την σήμανση της χαράς και της γιορτής στο εφήμερο αυτό περίπτερο. 

Το στέγαστρο συγκροτείται από δύο ανεξάρτητες επιφάνειες. Μία επιφάνεια από ημιδιάφανα πολυκαρβονικά φύλλα που προστατεύουν από το νερό της βροχής και ακριβώς από κάτω μια περίτεχνη επιφάνεια από λεπτές ξύλινες διατομές σε ελαφρύ μεταλλικό σκελετό, εξασφαλίζουν την σκίαση παραπέμποντας στις φυλλωσιές του δένδρου.

Στο κέντρο του στεγάστρου διαμορφώνεται από τα πολυκαρβονικά φύλλα ένα είδος χωνιού που έχει σαν στόχο να συγκεντρώσει το νερό που ο Kéré το θεωρεί σαν αγαθό ζωτικής σημασίας. 

Οι επισκέπτες απολαμβάνουν το εσωτερικό του περιπτέρου και αξιοποιούν το μικρό αναψυκτήριο που έχει ενταχθεί διακριτικά. Οι μεγάλοι απολαμβάνουν καθισμένοι στα ελεύθερα σκαμνάκια και του πλευρικούς ανισομεγέθεις πάγκους σε επαφή με τους ξύλινους τοίχους. Τα παιδιά μπορούν να παίξουν στην καμπύλη και φιλική σε αυτά ξύλινη κατασκευή.

Την εποχή αυτή ο Francis Kéré εργάζεται για δύο κτίρια στην Burkina Faso. Το ένα είναι ένα γυμνάσιο, το Lycée Schorge, στην Koudougou την τρίτη πιο πολυσύχναστη πόλη της Μπουρκίνα Φάσο. 

Ένα νέο πρότυπο για την εκπαιδευτική αριστεία στην περιοχή, που προσφέρει και μια πηγή έμπνευσης παρουσιάζοντας δομικά υλικά τοπικής προέλευσης με ένα πρωτοποριακό και σύγχρονο τρόπο. 

Τοίχοι είναι κατασκευασμένοι από τοπικό λατερίτη λίθο διαμορφωμένο σε τούβλα, με θερμομονωτικά χαρακτηριστικά. Αυτό, σε συνδυασμό με τους μοναδικούς πύργους αιολικής σύμπλεξης και τις υπερυψωμένες οροφές, μειώνει εκθετικά τη θερμοκρασία των εσωτερικών χώρων. 

Περιμετρικά του πέτρινου κελύφους σε απόσταση τοποθετείται πέτασμα που κατασκευάζεται από το τοπικό ταχέως αναπτυσσόμενο ξύλο ευκαλύπτου και λειτουργεί ως στοιχείο σκίασης για τους χώρους που περιβάλλουν αμέσως τις αίθουσες διδασκαλίας όπου βελτιώνεται θεαματικά το εσωτερικό κλίμα. 

Η αρχιτεκτονική εδώ δεν λειτουργεί μόνο ως δείκτης στο τοπίο, είναι επίσης μια απόδειξη για το πώς τα τοπικά υλικά, σε συνδυασμό με τη δημιουργικότητα και την ομαδική εργασία, μπορούν να μετατραπούν σε κάτι σημαντικό με βαθιές μόνιμες επιπτώσεις.

Φτιαγμένο με την ίδια λογική και οικολογική προσέγγιση, είναι και το άλλο έργο του Francis Kéré που βρίσκεται στην πόλη Leo στην Γκάνα. Πρόκειται για ένα Κέντρο Χειρουργικής Κλινικής και Υγείας με κατοικίες για το προσωπικό. Εξυπηρετεί πληθυσμό άνω των 50.000 ανθρώπων και είναι εξοπλισμένο με χειρουργικές εγκαταστάσεις, έναν κλινικό χώρο ασθενείας και μια μονάδα μητρότητας. 

Η κύρια κατασκευή του κέντρου είναι από τούβλα συμπιεσμένων γαιών. Η υψηλή θερμική μάζα τους επιτρέπει να απορροφούν τον δροσερό νυχτερινό αέρα και να τον απελευθερώνουν κατά τη διάρκεια της ημέρας, βοηθώντας τους χώρους να κρυώσουν.

Η κλινική διαθέτει επίσης δέκα μεγάλες υπερκαλύπτουσες τα κτίσματα, στέγες που προστατεύουν τους τοίχους από τη βροχή και σκιάζουν τους εσωτερικούς χώρους και τα περιβάλλοντα μέρη από τον καυτό ήλιο της ημέρας.

Το μεγάλο δένδρο στο κέντρο του χωριού Cando, στην Burkina Faso στην Αφρική, εξακολουθεί να παραμένει στο κέντρο του, σαν πηγή ζωής των κατοίκων και έμπνευσης του Francis Kéré. Μιας βιωματικής αρχιτεκτονικής που την χαρακτηρίζει η ποίηση του απλού και που ευτυχώς προβάλλεται με τον καλύτερο τρόπο στο κέντρο του Λονδίνου.

Μπορείτε αν δείτε τις εικόνες μεγεθυμένες κάνοντας ΚΛΙΚ επάνω τους και το σχετικό βίντεο για το SERPENTINE PAVILION κάνοντας ΚΛΙΚ εδώ.