ΜΟΥΣΙΚΟΘΕΑΤΡΙΚΑ & ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ

“COMMUNIO” 

ΕΝΑΣ ΥΜΝΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ

ΣΤΗΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΤΟΥ ΚΠΙΣΝ

Φωτογραφία : Βασίλης Μακρής

Ένα γλέντι ένδεκα ανυπόδητων συνδαιτημόνων, με ένα διάχυτο νεανικό ερωτισμό, γύρω από ένα μοναστηριακό τραπέζι, πάνω σε παλιωμένα χαλιά, όπου όμορφες κορασίδες ακουμπούσαν και μοίραζαν άρτο, κρασί και υπέροχα φρούτα σε μια ατμόσφαιρα που παραπέμπει στα γοητευτικά και μυστηριώδη έργα του Caravaggio, 

Caravaggio (Michelangelo Merisi), Boy with a Basket of Fruit, Oil on canvas, 1593-1594 

εκπέμποντας μια αίσθηση ανάμεσα στην τρυφερότητα και την μεθυστική τρέλα αλλά και την μυσταγωγία σε μια κατανυκτική ατμόσφαιρα. Έτσι όπως απαιτούσε το «Άσμα Ασμάτων» σε απόδοση του Μιχάλη Γκανά πάνω στο οποίο βασίστηκε αυτή η βραδιά. Μία ανθολογία ερωτικών ή γαμήλιων τραγουδιών, στα οποία υμνείται σε ποικίλους τόνους, με ζωηρές και πολλές φορές τολμηρές εικόνες και σε ωραιότατη λυρική γλώσσα, ο έρωτας και τα δυνατά συναισθήματα που συνδέονται μ' αυτόν. Ένα κείμενο της Αγίας Γραφής που αποτελεί έναν δυσεπίλυτο γρίφο για το εάν είναι ένα θρησκευτικό ή ερωτικό κείμενο. 

Φωτογραφία : Βασίλης Μακρής

Μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα που έστησαν σκηνοθετικά η Κατερίνα Ευαγγελάτου, σε συνεργασία με την Εύα Mανιδάκη που είχε την ευθύνη για την εξαιρετική σκηνική ατμόσφαιρα που αναδείχθηκε με τους υποβλητικούς φωτισμούς της Ελευθερίας Ντεκώ, 

η Κατερίνα Ευαγγελάτου και ο Μάρκελος Χρυσικόπουλος 

Φωτογραφία : Βασίλης Μακρής

ο ταλαντούχος τσεμπαλίστας και αρχιμουσικός Μάρκελος Χρυσικόπουλος με την ομάδα του, τους Latinitas Nostra έστησαν μια μουσικοθεατρική παράσταση, με τίτλο "Communio", την πρώτη που εγκαινίασε την Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής του Κέντρου Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων των Ημερών Λατρευτικής Μουσικής που επιμελείται ο Αλέξανδρος Ευκλείδης. 

Φωτογραφία : Βασίλης Μακρής

Οι συνδαιτημόνες μετέχουν σε μια σύμπραξη, που όπως λέει η Κατερίνα Ευαγγελάτου: «έχει ως αφετηρία τη μπαρόκ μουσική και στόχο το πάντρεμα με άλλα είδη μουσικής. Σε αυτή τη λογική έχουμε μαζί μας στη σκηνή έναν ιεροψάλτη, έναν μουσικό, τον Ευγένιο Βούλγαρη, που παίζει ένα παραδοσιακό ανατολίτικο όργανο, το γιαϊλί ταμπούρ, δύο ηθοποιούς, την Μαριάννα Πολυχρονίδη και τον Νικόλα Παπαγιάννη, την υψίφωνο Μαρία Παλάσκα και φυσικά τους μουσικούς των Latinitas Nostra. Πρόκειται για μία ιδιότυπη σύμπραξη ανατολής και δύσης, λόγου και μουσικής και ειδών μουσικής, δυτικότροπης και βυζαντινότροπης.» 

Όλοι οι συντελεστές επί σκηνής 

καταχειροκροτούνται από το κοινό στο τέλος της παράστασης 

Μια βραδιά ικανοποίησης και απόλαυσης από το κοινό, με οικοδεσπότη «τον πόθο δύο νέων πριν από τον γάμο, στο πιο δροσερό και πιό ερωτικό βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης», σε ένα νέο χώρο την Έναλλακτική Σκήνη σε μία από τις πολλές εκδοχές διάταξης της. Έτσι ανοίγει ο δρόμος αισιόδοξα για το μέλλον αυτού του νέου Κέντρου Πολιτισμού και ειδικά της Λυρικής Σκηνής υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Γιώργου Κουμεντάκη. 

Καλορίζικο λοιπόν το νέο ξεκίνημα, που πραγματικά μας συγκίνησε, στους νέους λιτούς χώρους του νέου συγκροτήματος, που μετά από αλλεπάλληλες επισκέψεις μου κατά την διάρκεια της κατασκευής του, είχα την χαρά εχθές να τους δω να ζωντανεύουν.

Σημ. Δυστυχώς το φωτογραφικό υλικό που μου παραχωρήθηκε ευγενικά δεν είναι επαρκές να αποδώσει τις ποιότητες και την ατμόσφαιρα της βραδυάς.

ΝΙΚΟΣ ΒΙΣΚΑΔΟΥΡΑΚΗΣ: 

ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΟ ΡΕΘΥΜΝΟ 

“O Οδυσσέας στον Άδη” 

“Limen”

Ο Νίκος Βισκαδουράκης

Τον Νίκο Βισκαδουράκη δεν τον γνωρίζω προσωπικά. Ούτε στο παρελθόν έτυχε να δω δουλειά του. Μου κίνησε όμως το ενδιαφέρον η πρωτοβουλία του Ελευθέριου Οικονόμου, που γνωρίζω εδώ και πολλά χρόνια, να επιμεληθεί μαζί με την Μαρία Μαραγκού την τελευταία του έκθεση που εγκαινιάστηκε στις 12 Μαρτίου 2017 στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Κρήτης στο Ρέθυμνο. 

Ο Ελευθέριος Οικονόμου (με σπουδές αρχιτεκτονικής και Ph. D., στο University of Cambridge, England) είναι γνωστός για τις σημαντικές εκδηλώσεις πολιτισμού και εικαστικές παρουσιάσεις, που παρουσίασε με επιτυχία προωθώντας τον ελληνικό πολιτισμό, ως διευθυντής του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού στο Βερολίνο από το 1996-2014 και στην συνέχεια έστησε την δική του εταιρεία με τίτλο “Arts, etc, INTERCULTURAL DIALOGUES” με τον ίδιο στόχο. Στο πλαίσιο αυτό τον ρώτησα πώς έγινε αυτή η επιλογή για την έκθεση του Βισκαδουράκη και πήρα την ακόλουθη απάντηση: 

O Ελευθέριος Οικονόμου στο εργαστήριο του καλλιτέχνη 

«Με τον Νίκο γνωριστήκαμε πριν τρία χρόνια. Του πρότεινα να γίνει μία έκθεση στο Βερολίνο στον εκθεσιακό χώρο του Γαλλικού Ινστιτούτου στο Βερολίνο. 

Ο Νίκος μετά την έκθεσή του με τίτλο "Ο Βασιλιάς είναι γυμνός" που έδειξε στο Ιστορικό μουσείο Κρήτης στο Ηράκλειο, είχε ήδη τελειώσει την δεύτερη σειρά έργων του που την ονόμασε "Limen". 

Νίκος Βισκαδουράκης, από την σειρά Limen, 

Ο Διογένης, 50x65 cm, 2013 

Μικτή τεχνική 

Μετά από άπειρες ώρες συζήτησης αποφασίσαμε να εκθέσει τα έργα του στο Ινστιτούτο. Η έκθεση είχε επιτυχία. Το κυριότερο όμως ήταν ότι του άλλαξε τον τρόπο σκέψης. Κατάλαβε ότι με πολύ σκέψη και δουλειά θα μπορούσε να ξεφύγει από το περιβάλλον του Ηρακλείου. Μετά το Limen σκέφτηκε να αρχίσει κάτι με θέμα την σκιά. Μετά από καιρό έφτασε στον Οδυσσέα στον κάτω κόσμο. Από κει και πέρα δεν μπορούσαμε να τον προλάβουμε. Δούλευε σκληρά μέχρι που κατέληξε στα 16 Νέο Εξπρεσιονιστικά έργα που είδες στο κατάλογο. Ξέφυγε από το 45Χ60 του Limen και πήγε στο 55Χ76 του Οδυσσέα. Συνάμα έκανε και δύο τρείς τρίμετρες παραγγελίες. Η Μαρία Μαραγκού που συνήθως εκθέτει αναγνωρισμένους καλλιτέχνες, είδε την δουλειά και δέχτηκε να του παραχωρήσει όλο το μουσείο. Με την βοήθειά της έγινε ένα πολύ ελεύθερο κρέμασμα. Τα εγκαίνια έγιναν υπό καταρρακτώδη βροχή με πλήθος βρεγμένων επισκεπτών…» 

Ο Οδυσσέας στον Άδη,  77x56 cm, 2016 

Μικτή τεχνική 

Ξεφυλλίζοντας τον κατάλογο που μου έστειλε o Οικονόμου από την πρώτη ματιά βρήκα τα έργα αυτού του καλλιτέχνη κάτι περισσότερο από ενδιαφέροντα και σκέφτηκα να παρουσιάσω την δουλειά του. Βρήκα ελκυστική αυτή την εξπρεσιονιστική του επιμονή πάνω σε ένα θέμα με απρόσμενες παραλλαγές και ευρηματικούς τίτλους σε μια εποχή που λέγεται ότι η ζωγραφική έχει κλείσει τον κύκλο της. 

O Ελευθέριος Οικονόμου, η Μαρία Μαραγκού και ο Νίκος Βισκαδουράκης 

«Η πορεία του Βισκαδουράκη, ειλικρινής και έντιμη, επίπονη και στοχαστική» γράφει η Μαρία Μαραγκού στο κείμενό της στον κατάλογο της έκθεσης. 

Ο Οδυσσέας στον Άδη, 77x56 cm, 2016 

Μικτή τεχνική 

[…Δουλεύοντας ο ζωγράφος τον «Οδυσσέα στον Άδη», καταφεύγει στην προσωπική του Νέκυια. Ο εξπρεσιονισμός απελευθερώνεται βίαιος και τραχύς, για να προφτάσει ολόκληρο το ταξίδι που κάνουν οι οικείες μορφές στον ανοίκειο κόσμο. Οι οπτικές προκλήσεις συναντούν σύμβολα και συνθέτουν κώδικες, το άσπρο του χαρτιού υποδέχεται τη βιαιότητα του μαύρου…] 

Ο Οδυσσέας στον Άδη, 77x56 cm, 2015 

Μικτή τεχνική 

[…Στον Άδη κατοικούν οι ομηρικές μορφές και μαζί, η ιστορία της βίας και του πολέμου, τα σφαγιασμένα σώματα των ηρώων και του όχλου, οι σοροί εκείνων που κάποτε κρίθηκαν ως φυλετικά κατώτεροι, αλλά και οι σύγχρονοι ένοικοι, τα παιδιά που εκβράστηκαν σε κάποιο ακρογιάλι του Αιγαίου…] 

[…Ο Οδυσσέας στον Άδη» του Νίκου Βισκαδουράκη, πιο επίκαιρος παρά ποτέ, στον δικό μας χρόνο του πένθους». 

Ο Οδυσσέας στον Άδη,  77x56 cm, 2016 

Μικτή τεχνική 

Στον ίδιο κατάλογο ο Ελευθέριος Οικονόμου, επιμελητής της έκθεσης, επισημαίνει στο κέιμενό του ότι η Ραψωδία λ΄ στην Ομήρου Οδύσσεια, είναι στενά συνδεδεμένη με τη γραφή του καλλιτέχνη και συνεχίζει: 

«Ο καλλιτέχνης μελέτησε την Οδύσσεια και δημιούργησε με τη σειρά του, έργα ξεκινώντας από μία θα έλεγε κανείς, συναισθηματική αφετηρία. Έτσι, δεν θα τον βρούμε να εικονογραφεί τις συμμετρικές σκηνές του Ομήρου: άνδρες-γυναίκες, παρελθόν-παρόν. Ο Βισκαδουράκης αποστασιοποιείται, εκφράζει γνήσιες ιδέες, και συγκινήσεις και δεν αναλώνεται στην εμφάνιση του τελικού αποτελέσματος. Είναι ένα παράδειγμα τέχνης που κινείται στις παρυφές και όχι στο κέντρο της αφήγησης, που αναπτύσσει το περιθώριο και τη δική του αισθητική.» 

Ο Οδυσσέας στον Άδη - Το ταξίδι

70x100 cm, 2016

Κάρβουνο σε χαρτί

[…Ο θεατής καλείται να διαβάσει την εξπρεσιονιστική αφήγηση που ξεδιπλώνεται στα έργα. Βλέπει μπροστά του δισδιάστατα έργα με σκούρες ανθρωπόμορφες αποδομημένες φιγούρες, οι οποίες κινούνται ή στέκονται τοποθετημένες σε επάλληλα επίπεδα.…] 

[…Μετά από επτά χρόνια εμφανούς κρίσης στην κοινωνία που ζει, ο Βισκαδουράκης δεν παρηγορεί. Δεν στοχεύει στην εξιδανίκευση και στην ωραιοποίηση. Εκφράζει την υπαρξιακή αγωνία που στα έργα του την διακρίνει κανείς και στην πάλη μεταξύ της αφαίρεσης και της αναπαράστασης. Ίσως να ζωγραφίζει κομμάτια του βαθύτερου εαυτού.» 

Η Επιστροφή ή ο Θάνατος των Μνηστήρων 

172 X 200 cm, 2015 

Μικτή τεχνική 

“Limen”

Στο δεύτερο μέρος του καταλόγου με τίτλο “Limen” o Οικονόμου παραθέτει το κείμενό του που είχε γραφτεί με αφορμή την πρώτη έκθεση που έγινε στο Βερολίνο στις 16 Μαΐου 2014. όπου επισημαίνει μεταξύ άλλων: 

Μπλέ 

50x65 cm, 2016 

Μικτή τεχνική 

«Limen», μια λέξη, η οποία προέρχεται από το λατινικό «limus» και μεταφράζεται ως «κατώφλι». Στην Αρχιτεκτονική ο όρος αναφέρεται στα όρια, τα σύνορα των δομημένων χώρων. Στη φυσιολογία και την ψυχολογία η λέξη «κατώφλι» αναφέρεται στο ελάχιστο δυνατό όριο αίσθησης, αναγκαίο στον παρατηρητή για την απόκτηση αντίληψης... 

Η Σκιά, 50x65 cm, 2013 

Μικτή τεχνική 

[...Τα κατώφλια διαδραματίζουν έναν σημαντικό ρόλο, τόσο όσον αφορά στη φυσική μας ύπαρξη, όσο και νοητικά. Πρόκειται για αυτοτελείς χώρους, οι οποίοι ελέγχουν και φιλτράρουν κάθε μετάβαση...]

Η Τελευταία Κυριακή 

50x65 cm, 2013 

Μικτή τεχνική 

[…Είτε πρόκειται για τα χωριά και τα νησιά της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Γαλλίας ή της Ελλάδας, ο χώρος των κατωφλίων καταλαμβάνεται από καθημερινές δραστηριότητες που φέρνουν τους κατοίκους των περιοχών αυτών σε άμεση επαφή με το δρόμο, την πλατεία, ή εν γένει την πόλη. Εδώ θα βρούμε συχνά ανθρώπους να κάθονται έξω από την πόρτα τους, μόνοι ή σε μικρές ομάδες, να συζητούν τρώγοντας ή πίνοντας κάτι, πλέκοντας, σχολιάζοντας τους περαστικούς, ή ακόμη και χαμένους στις ονειροπολήσεις τους...] 

Μπλέ Mπαλόνια 

50x65 cm, 2013 

Μικτή τεχνική 

[…Αυτό είναι το πλαίσιο στο οποίο συναντάμε τον Νίκο Βισκαδουράκη στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κρήτη, στα νότια όρια του Αιγαίου. Πρωτίστως είναι ένας παρατηρητής. Χρησιμοποιώντας όλες τις αισθήσεις του, συνειδητά αντιλαμβάνεται ό,τι συμβαίνει γύρω του. Άνθρωποι που περπατούν μόνοι ή σε ομάδες, που συνομιλούν μεταξύ τους, τσακώνονται, χειρονομούν, παιδιά που παίζουν, ζώα που προσπερνούν. Αυτό είναι το θέατρο της καθημερινής ζωής ενός πολύχρωμου κόσμου, μέρος μίας καθημερινής τελετουργίας. Αυτή η αντίληψη των άλλων που έρχονται και παρέρχονται μέσα στο χρόνο, αφομοιώνεται από τον καλλιτέχνη, γίνεται μέρος της πραγματικότητας της δικής του μνήμης. Ο ίδιος, (όπως και ο καθένας από μας), ανακαλεί κατόπιν πτυχές αυτής της αφομοιωμένης μνήμης, τις επεξεργάζεται εκ νέου νοητικά και φυσικά επιχειρεί να τις αποδώσει, να τις επικοινωνήσει στους άλλους, στους θεατές.»

Ανεμόσκαλα 

50x65 cm, 2013 

Μικτή τεχνική 

Ο Νίκος Βισκαδουράκης Γεννήθηκε στο Ηράκλειο το 1956. 

Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Θεσσαλονίκης, στο εργαστήρι της Τέτας Μακρή. Ζει και εργάζεται στο Ηράκλειο. 

Έχει πραγματοποιήσει 12 ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε Διεθνείς Φουάρ και ομαδικές εκθέσεις.