triantafyllou giorgos architect

ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΡΓΥΡΟΤΕΧΝΙΑΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΟΜΙΛΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ (ΠΙΟΠ) ΣΤΟ ΙΤΣ ΚΑΛΕ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ

επίμονες αποσιωπήσεις

Ουδέποτε με συγκίνησαν τα πολύ-φορτωμένα και πολύ-διακοσμημένα έργα της ηπειρώτικης αργυροχοΐας που παραπέμπουν σε επιρροές από την ανατολή και την τουρκοκρατία. Σε ένα τόπο που έχω λατρέψει την λιτή αρχιτεκτονική του, με τα απέριττα πέτρινα σπίτια στα Ζαγόρια, και τα σύγχρονα αφαιρετικά γλυπτά των Θόδωρου Παπαγιάννη, Κυριάκου Ρόκου και Γιώργου Χουλιαρά από την Ήπειρο, τα «περίτεχνα» αυτά αντικείμενα δεν με συγκινούν.

Γιώργου Χουλιαρά, έργο φτιαγμένο το 2006, για τη Σαπφώ στην Ερεσσό της Λέσβου

Μόνο κατά την δεκαετία του ‘70, όταν τα κορίτσια μας κυκλοφορούσαν με ταγάρια και σαμπό και εμείς είχαμε στραφεί στην συλλογή αντικειμένων που κατέφθαναν από την επαρχία στην Αθήνα και πουλιόντουσαν στο Κολωνάκι, κάποιες ασημένιες πόρπες από ζώνες μου κίνησαν το ενδιαφέρον μόνο και μόνο γιατί κάτι τέτοιες βρέθηκαν στο σεντούκι της γιαγιάς μου.

Σε κάθε περίπτωση δεν υποτιμώ τους ξακουστούς τεχνίτες, το ενδιαφέρον της διαδικασίας παραγωγής και του τελικού αποτελέσματος και δεν προτίθεμαι να απαξιώσω την χρησιμότητα αυτού του Μουσείου που παρουσιάζει ένα ξεχωριστό αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον ενταγμένο με τόλμη στο στον δυτικό προμαχώνα της νοτιανατολικής ακρόπολης (Ιτς Καλέ) στο Κάστρο Ιωαννίνων και καταλαμβάνει τις δύο στάθμες του προμαχώνα, καθώς και το κτίσμα των παλαιών μαγειρείων που εφάπτεται σε αυτόν.

Ένας όμως από του λόγους που ήθελα να αναφερθώ στο πολύ-δημοσιευμένο αυτό Μουσείο είναι η για άλλη μια φορά αποσιώπηση των ονομάτων των δημιουργών-μελετητών και η προσπάθεια μέσα από τον «κατευθυνόμενο» τελικά τύπο και τα μέσα γενικότερα, να αποδοθεί και αυτό το έργο του ΠΙΟΠ στην πρόεδρο του κα Σοφία Στάικου η οποία έχει βέβαια την γενική εποπτεία, φέρεται όμως σε κάποιο δημοσίευμα της κας Κατερίνας Ανέστη στο Protagon.( βλέπε εδώ) να δηλώνεται ότι έχει και εμπνεύσεις ως προς τον καθορισμό των χρωμάτων και άλλων αρχιτεκτονικών επιλογών.

Δεν είναι η πρώτη φορά που τα δημοσιεύματα στον Τύπο και σε εκπομπές της τηλεόρασης για τα μουσεία του ΠΙΟΠ, δεν αναφέρονται οι μελετητές και κυρίως η τέως Διευθύντρια του ΠΙΟΠ Ασπασία Λούβη διακεκριμένη Βυζαντινολόγος που από προσωπική εμπειρία γνωρίζω ότι είναι η ψυχή για την δημιουργία όλων των Μουσείων του Ιδρύματος.

Είναι γνωστό λοιπόν στους «παροικούντες την Ιερουσαλήμ» ότι ούτε για το Μουσείο της Μαστίχας που εγκαινιάστηκε πρόσφατα, ούτε και για τα υπόλοιπά 7 μουσεία του Ιδρύματος, γίνεται αναφορά στους μελετητές, ενώ προβάλλονται υπέρμετρα από τα μέσα Πρόεδροι Δημοκρατίας, Αρχιεπίσκοποι, πρωθυπουργοί, υπουργοί, βουλευτές, δήμαρχοι και φυσικά η πρόεδρος του Ιδρύματος. Ακόμη και στον επίσημο ιστότοπο του ΠΙΟΠ δεν γίνεται καμία αναφορά στους μελετητές.

Αντί οποιουδήποτε δικού μου σχολίου, παραθέτω στην συνέχεια χαρακτηριστικά αποσπάσματα επιστολής του Κωσταντή Κίζη, ενός από τους μελετητές του αρχιτεκτονικού «Γραφείου Κίζη» προς γνωστό δημοσιογράφο που σε πρόσφατο άρθρο του για το Μουσείο Αργυροτεχνίας παρέλειψε τα ονόματα:

…Συμφωνούμε και οι δυο ότι η αρχιτεκτονική είναι παραγωγή πολιτισμού. Όπως κάθε έργο πολιτισμού, η αρχιτεκτονική έχει πνευματική υπογραφή. Προφανώς, σε αντίθεση με τη ζωγραφική, είναι αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας, μελέτης και κόπου, όπως ακριβώς συμβαίνει και στις εκτελέσεις μουσικών έργων· ωστόσο ο συνθέτης είναι ένας. Ποια ονόματα θα αναφέρατε λοιπόν εάν καλύπτατε την τελευταία παραγωγή της Λυρικής Σκηνής· ας πούμε την Traviata που ανέβει τον Νοέμβριο; Ανάλογα με το εύρος και τον τύπο του δημοσιεύματος, θα αναφέρατε λιγότερους ή περισσότερους συντελεστές. Δυσκολεύομαι όμως να πιστέψω ότι δεν θα αναφέρατε τον διευθυντή της ορχήστρας και τον καλλιτεχνικό διευθυντή της Λυρικής, πόσω δε μάλλον τον Giuseppe Verdi. Νομίζω καταλαβαίνετε γιατί φέρνω αυτό το απλό παράδειγμα…

…Και μιας και ανέφερα τη Λυρική Σκηνή πιο πάνω· όπως γνωρίζετε, σε λίγο καιρό όλοι περιμένουμε με ανυπομονησία τα εγκαίνια του κτιρίου του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, το οποίο θα στεγάσει τη Λυρική Σκηνή και την Εθνική Βιβλιοθήκη. Εκεί φυσικά έχουμε να κάνουμε με ένα έργο ενός αρχιτέκτονα διεθνούς φήμης, τον Renzo Piano. Δύσκολο να παραλείψει κανείς το όνομά του. Στο εξαιρετικό έργο του ΠΙΟΠ στην ελληνική περιφέρεια, το οποίο είναι μικρότερης κλίμακας αλλά εφάμιλλης ευαισθησίας και κοινωνικής ευθύνης, πιστεύετε ότι ο ρόλος του αρχιτέκτονα είναι διαφορετικός; Ασφαλώς όχι…