ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ Νο 29

 O ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΟΣ & ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΟΣ 

AI WEIWEI

ΣΤΟ DESIGN MUSEUM

Μας άφησε άφωνους το 2010 ο εικαστικός Ai Weiwei, σκηνοθέτης, αρχιτέκτονας, ακτιβιστής, «άπληστος» συλλέκτης, ένας από τους πιο σημαντικούς καλλιτέχνες της Κίνας, όταν άπλωσε στο Turbine Hall της TATE Modern στο Λονδίνο υπό τον τίτλο Sunflower Seeds περισσότερους από εκατό εκατομμύρια χειροποίητους από πορσελάνη ηλιόσπορους - σύμβολο του αυτοκρατορικού πολιτισμού στην Κίνα - βάρους 150 τόνων, βαμμένους στο χέρι από τουλάχιστον 1.600 τεχνίτες στην πόλη Jingdzhen, που είναι γνωστή ως «Πρωτεύουσα της Πορσελάνης».

Ai Weiwei, Sunflower Seeds, Tate modern, 2010, Ai Wei Wei/Tate Photography

Ο Ai Weiwei επαναβεβαιώνει τον ηλιόσπορο ως σύμβολο συντροφικότητας σε δύσκολες στιγμές. Και χρησιμοποιεί την τέχνη του για να ασκήσει κριτική στην πολιτική και οικονομική αδικία.

Ai Weiwei, Installation of Straight at Royal Academy , 2010

Ακολούθησε το 2015, μια μεγαλειώδης soldout έκθεση στην αυλή και στις αίθουσες της Royal Academy με, όπως γράφτηκε, γενναία, προκλητικά και οραματικά έργα, μια σειρά από εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας, από μάρμαρο, τόνους χάλυβα μέχρι τσάι και γυαλί.

Ai Weiwei, Από την έκθεση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, 2016

Αριστερά: Divina Proportione, 2012, Huali wood, Δεξιά: Chandelier, 2015, Copper, crystal and light fixtures,

Ήρθε και στην Ελλάδα το 2016 την εποχή της κορύφωσης του προσφυγικού προβλήματος και αφού έστησε μία μικρή έκθεση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, με τίτλο «Ai Weiwei at Cycladic», με μικρής κλίμακας εκθέματα, καλοφτιαγμένες γεωμετρικές κατασκευές και φανταιζί πολυέλαιους που με άφησαν αμήχανο, την ίδια χρονιά ακόμη μάζεψε αμέτρητα σωσίβια από τις ακτές της Λέσβου, με τα οποία δημιούργησε μια μνημειακή εικαστική επέμβαση στην Βιέννη, καλύπτοντας το κτίριο της Berlin Konzerthaus.

Ai Weiwei, από την εγκατάσταση στο Berlin Konzerthaus © Clemens Bilan, 2016

Και όλα αυτά πάντα με την υποστήριξη ενός στρατού συνεργατών που απαιτούνται για το στήσιμο τέτοιας κλίμακας εκθέσεων, και με ανάλογες οικονομικές χρηματοδοτήσεις, κάτι αδύνατο για τους περισσότερους καλλιτέχνες και βέβαια και για τα δικά μας δεδομένα.

ΣΤΟ DESIGN MUSEUM ΤΟΥ ΛΟΝΔΙΝΟΥ

Αυτή την φορά έστησε μιας μικρότερης κλίμακας έκθεση στους χώρους του Design Museum του Λονδίνου, με τίτλο Making Sense, επιλογή που προκάλεσε συζητήσεις και φάνηκε, τα έργα του να ασφυκτιούν στους περιορισμένης κλίμακας χώρους.

Ai Weiwei, Coloured House, 2013

Στο κεντρικό χολ, ο Weiwei εγκατέστησε έναν υπερμεγέθη για τον χώρο ξύλινο σκελετό ενός σπιτιού της δυναστείας Qing από την Επαρχία Zhejiang, στην ανατολική Κίνα, που έσωσε από την πλήρη καταστροφή, στηριγμένο σε κρυστάλλινες σφαίρες γεμάτες με νερό, και βαμμένο με μοντέρνα βιομηχανικά χρώματα που, μάλλον δεν σέβονται απόλυτα την ιστορική αυτή κληρονομιά.

Διαγραμματική κάτοψη του ενιαίου εκθεσιακού χώρου με τα πέντε ορθογώνια πεδία

Περνώντας στον ενιαίο κεντρικό εκθεσιακό χώρο, όπου έχουν αφαιρεθεί τα γνωστά χωρίσματα, στο δάπεδο του οποίου έχουν ενταχθεί πέντε ορθογώνια «πεδία» υλικών, με την ίδια λογική της εναπόθεσης ηλιόσπορων στην TATE Modern, αλλά σε μικρότερη κλίμακα. Πρόκειται και πάλι για τα γνωστά επιτεύγματα συλλογής και αποθήκευσης από τον Ai, που έχει συγκεντρώσει από τη δεκαετία του 1990, και ο οποίος εκθέτει τεράστιους αριθμούς ετερόκλητων αντικειμένων, φθηνές αντίκες από υπαίθριες αγορές, και πλήθος ξεχασμένων θραυσμάτων.

Η Κίνα έχει μια μοναδική ιστορία μαζικής παραγωγής με το χέρι, και τα αντικείμενα που εκτίθενται παραπέμπουν σε ένα από τα βασικά θέματα που υπερασπίζεται ο Ai: την καταστολή του ατόμου στη σύγχρονη Κίνα.

πεδίο 2

Ai Weiwei, Νεκρή φύση, 1993 – 2000

Ai Weiwei, Νεκρή φύση, Λεπτομέρεια, 1993 – 2000

Ai Weiwei, Νεκρή φύση, Λεπτομέρεια1993 – 2000

Στο πεδίο 2 με τίτλο Νεκρή φύση, 1993 – 2000 εκτίθενται τοποθετημένα σε σειρές το ένα δίπλα στο άλλο, περισσότερα από 4.000 εργαλεία από πέτρα που χρονολογούνται από την ύστερη εποχή του λίθου, και ο Ai τα βρήκε φτηνά να διατίθενται σε υπαίθριες αγορές.

πεδίο 6

Ai Weiwei, Spouts, 2015

Ai Weiwei, Spouts, 2015, Λεπτομέρεια

Στο πεδίο 6, με τίτλο Spouts, 2015, πάνω από 250.000 στόμια πορσελάνης από τσαγιέρες, φτιαγμένα στο χέρι κατά τη διάρκεια της Δυναστεία Σονγκ (960 – 1279 μ.Χ.) απλωμένα εντυπωσιάζουν για την κλίμακα της παραγωγής πορσελάνης στην Κίνα χωρίς όμως να συγκινούν.

πεδίο 10

Ai Weiwei, Χωρίς τίτλο (Porcelain Balls), 2022

Ai Weiwei, Χωρίς τίτλο (Porcelain Balls), 2022, Λεπτομέρεια

Εδώ στο πεδίο 10 περισσότερα από 200.000 σφαιρικές κανονιοβολίδες φτιαγμένες κατά τη διάρκεια της δυναστείας των Σονγκ (960 – 1279 Κ.Χ.) από το Xing ware, από πορσελάνη υψηλής ποιότητας, υποδειγματικά στοιχισμένα, εξ ίσου εντυπωσιακά χωρίς όμως να συγκινούν.

πεδία 11 & 12

Ai Weiwei, Bubble, 2008

Porcelain

Αυτό είναι ένα από τα πολλά μπλε γλυπτά, (Φούσκα, 2008) με τα οποία ο Ai ήθελε να δοκιμάσει τα όρια της πορσελάνης και την δική του δεξιοτεχνία, καθώς αυτή είναι η μεγαλύτερη σφαίρα που μπορεί να γίνει χωρίς να ραγίσει στον κλίβανο του εργαστηρίου του.

Ai Weiwei, Left Right Studio Material, 2018, Λεπτομέρεια, Porcelain

Ai Weiwei, Left Right Studio Material, 2018,

Τα αναρίθμητα αυτά μπλε σφαιρικά γλυπτά στο πεδίο 11, καταστράφηκαν όταν το στούντιό του «Left Right» στο Πεκίνο, κατεδαφίστηκε από το κινεζικό κράτος το 2018. Τα θραύσματα αυτά, που παραθέτει στο πεδίο αυτό, είναι μια απόδειξη της καταστολής που Ο Ai έχει υποφέρει από την κινεζική κυβέρνηση, καθώς και μια απόδειξη της ικανότητάς του να μετατρέπει την καταστροφή σε τέχνη.

πεδίο 13

Ai Weiwei, Untitled (Lego Incident), 2014

Lego bricks / Through, 2007-8

Ai Weiwei, Untitled (Lego Incident), 2014

Lego bricks, Λεπτομέρεια

Ως ένα αρθρωτό σύστημα δόμησης, το Lego είναι μια καλή απεικόνιση της ταχύτητας και της επαναληψιμότητας των πολύ πρόσφατων κατασκευών στην Κίνα. Ο Ai ξεκίνησε να εργάζεται με τα Lego το 2014, και άρχισε να παράγει πορτρέτα πολιτικών κρατουμένων. Πρόκειται για αντικείμενα που στην έκθεση απλώνονται ατάκτως ερριμένα στο πεδίο 13, και παράγονται σε βιομηχανική κλίμακα, κατασκευάζονται μηχανικά σε αντίθεση με τα χειροποίητα. Εντυπωσιακή αλλά και αδιάφορη εικόνα του πεδίου 13, που συνδυάζεται και με μία παράδοξη κατασκευή από ξύλο, μία εγκατάσταση με τίτλο Through, 2007-8, που συνδυάζει τις στήλες μιας δυναστείας Qing (1644 – 1911 CE) ναός με τραπέζια της ίδιας περιόδου.

Έργο 15

Ai Weiwei, Water Loulis #1, 2022

Lego bricks

Ai Weiwei, Water Loulis #1, 2022 , detail

Lego bricks

Ai Weiwei, Water Loulis #1, 2022

Lego bricks

Ενδιαφέρον και εντυπωσιακό είναι το επίτοιχο έργο με τίτλο Νούφαρα #1, 2022, που διαφέρει από τα άλλα και αποτελεί το μεγαλύτερο έργο Lego που έχει δημιουργήσει ποτέ ο Ai. Μία αναδημιουργία ενός από τους πιο διάσημους πίνακες του Γάλλου ιμπρεσιονιστή Κλοντ Μονέ. Φτιαγμένο με αναρίθμητα μικρά τεμάχια lego, που προκαλεί περισσότερο ένα άγχος για τον υπέρμετρο μόχθο που απαιτεί, και σε δεύτερο επίπεδο μια αισθητική απόλαυση.

Έργα 27-28

Ai Weiwei National Stadium, 2005 – 7

Ai Weiwei, Προσωρινά Τοπία, Provisional Landscapes, 2002 – 8

Εκτός από κάποιες διάσπαρτες στο χώρο βιτρίνες με κάποια ετερόκλητα μικρογλυπτά, περιμετρικά έχουν αναρτηθεί σχέδια και φωτογραφικό υλικό όπως από την κατασκευή του Ολυμπιακού Σταδίου στο Πεκίνο, την περίφημη «φωλιά του πουλιού», που πραγματοποίησε με τους Herzog & de Meuron, καθώς και φωτογραφίες που αποτυπώνουν τα κενά που αφήνουν κατεδαφίσεις σε λαϊκές περιοχές που δίνουν την θέσης τους σε νέα υπερμεγέθη κτίρια, καθώς οι κινεζικές πόλεις δέχθηκαν ένα άνευ προηγουμένου κύμα ανάπτυξης τη δεκαετία του 2000.

Έργα 18-19

Ai Weiwei, Backpack Snake, 2008

Ai Weiwei, Life Vest Snake, 2019

Τέλος, στον εκθεσιακό χώρο κυριαρχούν και δύο ανηρτημένα τεράστια φίδια: το ένα με τίτλο Backpack Snake, 2008, φτιαγμένο από μαθητικά σακίδια πλάτης, και το άλλο με τίτλο Life Vest Snake, 2019, από τα σωσίβια των προσφύγων που αποβιβάζοντο στις ελληνικές ακτές, αφιερωμένο στα θύματα της προσφυγικής κρίσης.

Αναμφίβολα πρόκειται για μια έκθεση που αποτελεί ένα ακόμη σταθμό στην διεθνή διαδρομή ενός καταξιωμένου Κινέζου καλλιτέχνη, που μας κέρδισε με το μεγαλειώδες του έργο στην Turbine Hall της TATE Modern, ανεβάζοντας τον πύχη πολύ ψηλά. Αλλά η αναπόφευκτη επανάληψη, χωρίς νέες τολμηρές προσεγγίσεις και η άνεση για ακριβές εγκαταστάσεις, συγκρινόμενη και με τις ταπεινές εικαστικές αναζητήσεις των δικών μας καλλιτεχνών, που ομολογώ με συγκινούν περισσότερο, αποτελούν μία πρόκληση που δύσκολα μπορώ να ξεπεράσω.

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση