Η ΠΑΡΕΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ 

ΣΧΟΛΙΑΖΕΙ ΤΑ ΠΕΡΙ «ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΟΜΗΣΗΣ»

Το κείμενο που ακολουθεί είναι αποτέλεσμα μιας ακόμη διαδικτυακής σύναξης των αρχιτεκτόνων, της γνωστής «Παρέας του Οικονόμου» που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 02 12 2020. Αφορμή το πολύ σοβαρό  θέμα της εκτός σχεδίου δόμησης που περιλαμβάνεται στο προς ψήφιση  πολυνομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος. 

Το κείμενο αυτό συντάχθηκε και υπογράφεται από τα μέλη της «Παρέας» που συμμετείχαν και δημοσιεύεται σήμερα την ημέρα που ψηφίζεται στην Βουλή αυτό το πολυνομοσχέδιο, μετά από αλλεπάλληλες συζητήσεις που έχουν προηγηθεί. Το νόημα αυτής της δημοσίευσης είναι όχι να ανατρέψει μια ψηφοφορία που είναι σήμερα εν εξελίξει, αλλά να θέσει επί της αρχής στο ευρύτερο κοινό, το επίμαχο θέμα της εκτός σχεδίου δόμησης, ένα θέμα ουσιαστικό που δεν κλείνει με την ψήφιση αυτού του νομοσχεδίου και απαιτεί ένα διαρκή διάλογο με βασικό στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και του φυσικού τοπίου αυτού του τόπου. 

Στην συζήτηση συμμετείχαν οι Αγγέλα Γεωργαντά, Βασίλης Γιαννάκης, Νίκος Γιαννάκης Βασίλης Γρηγοριάδης, Δημήτρης Διαμαντόπουλος, Ράνια Κλουτσινιώτη, Μάκης Κωστίκας, Γιώργος Μαδεμοχωρίτης, Μάνος Περράκης και Γιώργος Τριανταφύλλου. 

Ένα βήμα μπροστά, 

δυο βήματα πίσω 

Το νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος είχε πρόθεση να ταράξει τα νερά σε ένα τέλμα που λιμνάζει χρόνια τώρα. Αναμφίβολα πολύ καλή η πρόθεση, αφού όλοι γνωρίζουμε ότι την κυριότερη απειλή κατά της φυσικής και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς αποτελεί η κατανάλωση χώρου από την άναρχη οικιστική ανάπτυξη και ότι επομένως οι εκάστοτε ασκούμενες χωρικές πολιτικές οφείλουν να επικεντρώνονται στον δραστικό περιορισμό έως και την κατάργηση της ‘εκτός σχεδίου’ δόμησης, που αποτελεί και τον τελικώς επιδιωκόμενο στόχο. 

Η προσπάθεια δεν είναι καινοφανής. Έχει ιστορία 40 χρόνων. 

Στο χρονικό διάστημα από το 1979 και εντεύθεν: πρώτος ο Στέφανος Μάνος στην Αττική, από το 1983 στην Επιχείρηση Πολεοδομική Ανασυγκρότηση και στη συνέχεια σε όλες τις Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου και στα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια έχουν θεσπιστεί, με την συναίνεση των Αρχών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, διατάξεις με μεγαλύτερη από τα 4,0στρ. αρτιότητα και κατάτμηση και δεν έχουν εκφραστεί έντονες διαμαρτυρίες ούτε έχουν ακουστεί κραυγές. 

Επίσης, από το 2008 στο Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού (ΦΕΚ 128Α / 3 Ιουλίου 2008), το οποίο εισήγαγε στη Βουλή ο Γιώργος Σουφλιάς ως Υπουργός Περιβάλλοντος και το οποίο έγινε νόμος, διατυπώνονται κατευθύνσεις για την αντιμετώπιση της εκτός σχεδίου δόμησης (βλ. άρθρο 8), όπως «σχεδιασμός της ανάπτυξης των χρήσεων γης στον αστικό και περιαστικό χώρο και αυστηρός περιορισμός της διάσπαρτης δόμησης στις εκτός σχεδίου περιοχές» και «προστασία του αγροτικού χώρου από την ανεξέλεγκτη διάχυση των αστικών λειτουργιών και, ιδιαίτερα, ενθάρρυνση της ανάπτυξης της δόμησης σε οργανωμένους υποδοχείς αντί της διάσπαρτης δόμησης». Διατυπώνονται επίσης (βλ άρθρο 10) «χωρικές κατευθύνσεις για την προστασία του τοπίου και της υπαίθρου από την άναρχη οικιστική ανάπτυξη: Για τον δραστικό περιορισμό της, προωθείται η αρχή της «συμπαγούς πόλης» σε όλα τα επίπεδα χωρικού σχεδιασμού και στον υπόλοιπο περιαστικό και αγροτικό χώρο προωθείται ο περιορισμός της εκτός σχεδίου δόμησης και ενισχύεται η συγκέντρωση νέων παραγωγικών μονάδων σε οργανωμένους υποδοχείς». 

Αλλά και από το παρόν νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος, που εισήχθη για ψήφιση στη Βουλή, αναγνωρίζεται ότι με την εκτός σχεδίου δόμηση δομούνται περιοχές που καταρχήν δεν προορίζονται για δόμηση (βλ. άρθρο 32), γι αυτό και κατά την έκδοση οικοδομικών αδειών προτείνεται να επιβάλλεται αντισταθμιστικό τέλος περιβάλλοντος. 

Δεν το ανέμενε η Κυβέρνηση ότι οι συνήθεις φωνασκούντες εργολάβοι και οι περί αυτούς θα αντιδράσουν? Στους τελευταίους συγκαταλέγεται και το ΤΕΕ με την κατάπτυστη πρόσφατη θέση του πως καταργείται το δικαίωμα στην ιδιοκτησία. Υπενθυμίζω την παλαιότερη θέση του επί προεδρίας Γιάννη Αλαβάνου, όπου είχε ληφθεί Απόφαση της ΔΕ του ΤΕΕ για την … κατάργηση συνολικά της εκτός σχεδίου δόμησης!!! Κάθε πέρσι και καλλίτερα. 

Θεωρούμε ότι η Κυβέρνηση δεν έχει άλλον δρόμο, παρά να συνεχίσει τις προσπάθειες των τελευταίων σαράντα χρόνων, ώστε σε ορατό χρονικό διάστημα να έχουν καταργηθεί όλες οι διατάξεις που επιτρέπουν την νεοελληνικής έμπνευσης πρακτική που ακούει στο όνομα ‘εκτός σχεδίου’ δόμηση. 

Επιβάλλεται επομένως, έστω και την ύστατη ώρα, να αποσυρθούν από το προς ψήφιση νομοσχέδιο όσες διατάξεις δεν συμβαδίζουν με την τήρηση του επιδιωκόμενου στόχου, που είναι η κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης, ώστε να προστατεύεται το περιβάλλον μας, η φυσική και πολιτιστική μας κληρονομιά.

Η Παρέα του Οικονόμου

Αγγέλα Γεωργαντά, Βασίλης Γιαννάκης, Νίκος Γιαννάκης Βασίλης Γρηγοριάδης, Δημήτρης Διαμαντόπουλος, Ράνια Κλουτσινιώτη, Μάκης Κωστίκας, Γιώργος Μαδεμοχωρίτης, Μάνος Περράκης και Γιώργος Τριανταφύλλου.