Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ

ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ 
13-14 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2017

του Δημήτρη Φιλιππίδη

Peter Zumthor, brother klaus field chapel

Την ευθύνη οργάνωσης αυτής της διημερίδας του ΕΙΑ είχε επταμελής επιτροπή που όρισε επτά αντίστοιχα θέματα συζήτησης, τα οποία προτάσσονταν στο σχετικό τεύχος με επιμέλεια του Α. Ζώμα. Λαμβάνοντας υπόψη τον διαθέσιμο χρόνο κάθε μέρας, το πρόγραμμα τελικά μοιράστηκε σε οκτώ ενότητες με 52 εισηγήσεις, που αποδείχτηκαν ικανές να ξεπεράσουν τους αρχικούς στόχους και να ικανοποιήσουν όλα τα γούστα. 

Συντονιστές και ομιλητές:

1η σειρά: Αλέξανδρος Ζώμας (συντονιστής), Γεώργιος Γιαννίτσαρης, Ευάγγελος Βαλτικός, Χρήστος Τέσσας

2η σειρά: Μαριάννα Ξυγκά, Ερατώ Κουτσουδάκη – Γερολύμπου, | Άρης Ζαμπίκος (συντονιστής),

Κωνσταντίνα Δεμίρη, 

3η σειρά: Fabiano Micocci, Ασπασία Κουζούπη, Χρυσόστομος Θεοδωρόπουλος, Νίκη Ευφραιμίδου

4η σειρά: | Γιάννης Κίζης, Πένυ Παπαργυροπούλου, Μιχαήλ Ξηρόκωστας, Ελένη Παπαγεωργίου 

5η σειρά: Σοφία Τσιράκη, Σταύρος Γυφτόπουλος, Αναστάσιος Κωτσιόπουλος, | Μανώλης Ηλιάκης 

Όπως υπαινισσόταν άλλωστε και ο, ίσως επίτηδες, ασαφής τίτλος της διημερίδας, η συζήτηση συχνά ξεγλιστρούσε προς την αρχιτεκτονική σκέτη και καθαρή με κάποιες μακρινές ψηλαφήσεις της «ένταξης» ως θεωρητικό ζητούμενο. Είτε από πρόθεση είτε από σύμπτωση, η διημερίδα δηλαδή γρήγορα αποδείχτηκε πως πάνω από όλα έθιγε κεντρικά ζητήματα της αρχιτεκτονικής. Δεν ήταν μια παρεκτροπή, αλλά μια ειλικρινής αναγνώριση του ότι οποιαδήποτε αναφορά σε «ένταξη», μια άλλωστε καινοφανής και άβολη ιδιότητα, ουσιαστικά παρέπεμπε στην ουσία της αρχιτεκτονικής δημιουργίας.

Συντονιστές και ομιλητές:

1η σειρά: Δήμητρα Νικολάου, Νίκος Βρατσάνος, Αριστοτέλης Δημητρακόπουλος, Κωνσταντής Κίζης

2η σειρά: Σοφοκλής Κωτσόπουλος, | Ανδρέας Γιακουμακάτος (συντονιστής), Ελένη Μαΐστρου, Ράνια Κλουτσινιώτη, 

3η σειρά: Μαρία Μυρτώ Παινέση, Βασίλης Κ. Δωροβίνης, Έρση Φιλιπποπούλου, | Σοφία Τσιράκη (συντονίστρια)

4η σειρά: Μπούκη Μπαμπάλου-Νουκάκη, Νίκος Καλογήρου, Αλέξανδρος Κιτρινιάρης, Ρίβα Λάββα, 

5η σειρά: Γιάννης Γιαννούτσος, Γεώργιος Δημόπουλος, Ανασταία Παπαδοπούλου, Βανέσσα Τσακαλίδου

Αν λοιπόν αυτό ήταν κάτι αναμενόμενο, εκείνο που αιφνιδίασε ευχάριστα το ακροατήριο ήταν ότι αναπάντεχα, και ισότιμα, προβαλλόταν η έννοια του τοπίου σε ανταγωνισμό με την καταξιωμένη, αρχέγονη έννοια της «αρχιτεκτονικής». Μερικές από τις ομιλίες που ξεχώρισαν ίσως εκεί όφειλαν το ενδιαφέρον τους. Υπήρξαν και άλλες, που ακολούθησαν παράλληλους νεωτερικούς τρόπους, αποδεικνύοντας ότι η αρχιτεκτονική μπορεί να δοκιμάζεται αλλά δεν παύει να γεννάει φρέσκιες ιδέες. Ευτυχώς, γιατί έτσι συρρικνώθηκε η έννοια-μπαμπούλας της ένταξης σε πιο ρεαλιστικές διαστάσεις.

Δ. Φιλιππίδης

Συντονιστές και ομιλητές:

1η σειρά: Αναστάσιος Κωτσιόπουλος (συντονιστής), 

Δημήτρης Αντωνακάκης, Θοδωρής Χαλνατζόγλου, Αλάξανδρος Ζώμας, 

2η σειρά: Χαρά Χαρατσάρη, Βαγγέλης Στυλιανίδης, Ανδρέας Γιακουμακάτος

Η φωτογραφική καταγραφή δεν συμπεριέλαβε την πρώτη ενότητα με συντονιστή τον Ηλία Κωνσταντόπουλο και τους Κώστα Μανωλίδη, Στέλλα Π. και Πιέρος Πιερής, Χαρά Μαντοπούλου, Αλκιβιάδη Πυλιώτη & Ευάγγελο Φώκιαλη, Ιωσήφ Δακορώνια–Μαρίνα, Θανάση Μάνη και Νίκο Σκουτέλη που τον πρόλαβα όμως σε ενδιάμεση τοποθέτηση. 

Νίκος Σκουτέλης

Στην διημερίδα οι εισηγήσεις εντάχθηκαν στις ακόλουθες οκτώ ενότητες: Σχεδιασμός παράδοση και προστασία | Έντεχνο ιδίωμα και ενότητα του παραδοσιακού | Πρόκληση των «μορφολογικών κανόνων» | Πειρασμός της τουριστικής σκηνογραφίας | Δόμηση εκτός σχεδίου | Ακαμψία των αρχαιολογικών νόμων και παρεξηγήσεις της προστασίας | Οικουμενικότητα της ένταξης ως ζητήματος σύνθεσης.

Στην  επταμελή  οργανωτική επιτροπή της διημερίδας συμμετείχαν οι: Ανδρέας Γιακουμακάτος, Σταύρος Γυφτόπουλος, Άρης Ζαμπίκος, Αλέξανδρος Ζώμας, Αγνή Κουβελά, Τάσος Κωτσιόπουλος και  Σοφία Τσιράκη.

Ηλίας Κωνσταντόπουλος

Ο πρόεδρος του Ε.Ι.Α. Ηλίας Κωνσταντόπουλος έκλεισε την διημερίδα με ένα σύντομο λόγο και ολοκλήρωσε λέγοντας: 

Εγώ είμαι αθεράπευτα αισιόδοξος και θα έλεγα ότι ας κάνουμε κάτι. Νομίζω ότι μετά όλο αυτό το διήμερο για την ένταξη, μια φράση ενός ποιητή (σ.σ. Ανδρέας Εμπειρίκος) που μας την θύμισε ο Νίκος Καλογήρου, για μένα είναι πιο επιστημονικά ακριβής από όσα θέλαμε να πούμε εδώ σήμερα: 

«Η σήμερον ως αύριον και ως χθές». 

Η σήμερον είναι η ευθύνη μας, ότι μπορούμε να κάνουμε κάτι, ας το κάνουμε! 

Ευχαριστώ πολύ όλους σας.  

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση