ΣΑΔΑΣ (ΑΤΤΙΚΗΣ): 1Η ΕΚΘΕΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ

μια τολμηρή ιδέα, μια νέα συλλογικότητα,

 ένα άνοιγμα των αρχιτεκτόνων στην κοινωνία

 

Στη Νέα  Πινακοθήκη,  στο ανακαινισμένο εργοστάσιο "Μεταξουργείο"  του Δήμου Αθηναίων, μια  τολμηρή ιδέα της οργανωτικής ομάδας του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων προβάλλεται με στόχο, όπως σημειώνεται στον εξαιρετικό κατάλογο της έκθεσης, «να καταγράψει το αρχιτεκτονικό αποτύπωμα στην Αττική  και τις τάσεις που διαμορφώνονται μέσα από την ματιά των ίδιων των αρχιτεκτόνων ιστορικά και ίσως αυτοκριτικά.»  Μία συλλογή έργων που πολλά παρουσιάζονται για πρώτη φορά, χωρίς την μεσολάβηση κριτικής επιτροπής, πραγματοποιείται με την πρωτοβουλία του προέδρου Γιώργου Μαδεμοχωρίτη και μιας σοβαρής οργανωτικής επιτροπής.

Η πρωτοβουλία αυτή δημιούργησε από την αρχή προβληματισμούς και ερωτηματικά, με δεδομένη την επί πολλά χρόνια αδράνεια του ΣΑΔΑΣ, και την   κακή εικόνα της τελευταίας  έκθεσης στο Ζάππειο με αφορμή το Συνέδριο.  Προέκυψαν επιφυλάξεις και δισταγμοί για το τελικό αποτέλεσμα, που πιθανόν αποθάρρυναν και πολλούς συναδέλφους  και εμένα προσωπικά, να συμμετάσχουν. Το αποτέλεσμα ήταν αναπάντεχα θετικό και ταυτόχρονα αποκαλύπτει για πρώτη φορά μια αλήθεια, που κατατίθεται στο ευρύ κοινό και σε όλους εμάς, ανοιχτή σε επανατοποθετήσεις και νέες αξιολογήσεις και κριτικές, μέσα σε αυτή την ζοφερή αλλά εξαιρετικά γόνιμη περίοδο της κρίσης.

Ένας ικανός αριθμός μελετητών, με ενδιαφέρουσες και αξιόλογες μελέτες, που δεν τολμούσαν μέχρι σήμερα ή δεν κατάφεραν να προβάλουν το έργο τους μέσα  από τα γνωστά έντυπα και χώρους,  προβάλλονται για πρώτη φορά σε ένα κλίμα που απομακρύνει τις όποιες αφ΄ υψηλού κριτικές και αντιπαλότητες  και ευνοεί μια  κατανόηση μια  εκτίμηση και ένα σεβασμό, μια συμφιλίωση  μεταξύ μας. Θα πρέπει ίσως να συνειδητοποιήσουμε την δύναμη που εμπεριέχεται σε ένα τέτοιο πλαίσιο που καλλιεργεί μια συλλογικότητα και είναι προς τιμή των οργανωτών που την προκάλεσαν.

Χειρισμοί στα υποβαθμισμένα προάστια

Γεώργιος Ανδρεαδάκης, Κτίριο Καταστημάτων στα Καμίνια, Πειραιάς, 2008

 

Είναι πολύ σημαντικό που για πρώτη φορά προβάλλονται ενδιαφέρουσες μελέτες στα Καμίνια, το Περιστέρι και τα Σεπόλια, σε δομημένα περιβάλλοντα που αναπτύχθηκαν με την  απουσία αρχιτεκτόνων, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων. Νέοι άγνωστοι συνάδελφοι, εδώ και χρόνια,  τολμούν   και καταφέρνουν να προβάλλουν σε υποβαθμισμένες περιοχές μια νέα άποψη δημιουργώντας θετικές προοπτικές για το μέλλον.

 

Η ομολογία της κυριαρχίας του νεοκλασικισμού

Δίπλας Χρίστος, Κατοικία στον Διόνυσο, 2010

Σημαντικό είναι επίσης ότι για πρώτη φορά ομολογείται και προβάλλεται μια κυρίαρχη τάση, της αναπαράστασης του νεοκλασικισμού, που αποτελεί μια πραγματικότητα  σε όλη την επικράτεια. Ένα τεράστιο ποσοστό πελατών  απαιτούν «απειλητικά» τέτοιες επιλογές, που συχνά οι αρχιτέκτονες  υπηρετούν, αποκρύπτοντας στο τέλος το αποτέλεσμα από τον επαγγελματικό τους χώρο. Η για πρώτη φορά παρουσίαση σε έκθεση, της μελέτης του «Τεκτόναρχου» Χρίστου Δίπλα μας προσγείωσε, μας αιφνιδίασε και ίσως οδηγήσει σε σοβαρούς προβληματισμούς και κάποιες διεξόδους, με δεδομένο  ότι  είναι πολύ δύσκολο να ανατραπούν  οι εμμονές γοήτρου,  που κάποιες κυρίες αντλούν από το "ένδοξο παρελθόν" ή από την γνωστή σαπουνόπερα «Δυναστεία».

Πρόκληση για αρνητική κριτική

Χρυσολούρη Φραγκίσκα, πενταόροφο κτίριο με χρήση πολιτιστικών εκδηλώσεων, Ιερά Οδός και Ιεροφάντων, Κεραμεικός 2009 Αθήνα

Αντικείμενο αρνητικής κριτικής αποτελεί ένα έργο που παρουσιάζεται στην έκθεση και πραγματικά ανήκει στην κατηγορία όλων εκείνων που εκτιμώ ότι  θα έπρεπε να ανατιναχτούν και εκσφενδονιστούν στους ουρανούς με θεαματικό τρόπο,  όπως στο φινάλε της ταινίας Zabriskie Point του Αντονιόνι. Πρόκειται για  ένα έργο που με την τεράστια κλίμακα, την σκληρή αρχιτεκτονική του και την ματαιόδοξη αντιμετώπιση μιας μαζικής  «αναψυχής», προσβάλει τις μνήμες και την ιστορία της οδού Πειραιώς και της Ιεράς οδού, δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού και τις ιστορικές εγκαταστάσεις του Γκαζιού. 

 

Στην έκθεση παρουσιάστηκαν μια σειρά από γνωστές, μελέτες επωνύμων αρχιτεκτόνων που έχουν ήδη δημοσιευτεί, όπως των Τάσου & Δημήτρη Μπίρη,  του Αλέξανδρου Τομπάζη, του Δημήτρη Διαμαντόπουλου, του Γιάννη και του Αλέξη Βικέλα, του Σόλωνα Ξενόπουλου, της Σοφίας Τσιράκη, των Γιώργου Αλμπάνη και Νίκου Φυντικάκη  και άλλων και  ταυτόχρονα διαπιστώνονται και πολλές απουσίες.  Ξεχωρίζουν οι παιδικοί σταθμοί.

Από τα υπόλοιπα έργα θα μπορούσε κανείς να ξεχωρίσει στα πλαίσια των δυνατοτήτων ενός  blog, τα ακόλουθα σε αλφαβητική σειρά:

Αγγελής Γιώργος, Πολυκατοικία στην Δεινοκράτους, Κολωνάκι

Ελένη Αμερικάνου, Πάνος Εξαρχόπουλος, Πολυκατοικία στα Μελίσσια, Αττική 2010

Αντωνάκου Βίκυ, Καρυτινού Αικατερίνη,  

Clean Rooms & Εργαστήρια στην Αθήνα, 2007

Αυλωνίτης Γιάννης, Παπαδάκης Γιώργος (συνεργάτης), Μονοκατοικία στο Ψυχικό, 2012  

 

Γιαννίσης Δημήτρης: DiGiARCH, Κατοικία στην Νέα Μάκρη, 2010

Θαλασσινός Δημήτριος, Βρεφονηπιακός Σταθμός, Δήμυ Αρτέμιδος Αττικής, 2009

  

 

Καρακάση Ελευθερία, Παπαγεωργίου Ηλίας, Πολυκατοικία στο Περιστέρι 2008-2011

Καρανίκου Κατερίνα, Σταματάκης Γιώργος,

 Κατοικία στους Θρακομακεδόνες, 2010

Κατσούλη Αντωνία, Πολυκατοικία στην Νέα Σμύρνη

Σαράντης Κατσουρός & Μαρία Παπαδοπούλου,  Αποκατάσταση διατηρητέων κτιρίων στο Μοναστηράκι, 2003

  

Κοέν Ααρών, Κατοικία Φιλοπάππου, 2007-2010

 

Νίκος Λυκούδη, Ι. Παπασπηλιοπούλου, Κ. Αργυροπούλου, Κατοικία στον Διόνυσο 

Μαδεμοχωρίτης Γιώργος, 3 «γενιές»… 3 όροφοι- Άλιμος, 1955-1999

 

Ξάνθη Θεώνη,  +Ζακυνθινός Γεράσιμος, Ανδρουλάκης Θεωδ., 

Πολιτιστικό κέντρο Δήμου Μαραθώνα, 2011

  

Αργυρώ Παναγούλη, Κώστας Νταφλός, Κοινωνικό κέντρο Μελισσίων, 2012

Pieris Architects, Σύννεφο και αστικά νούφαρα στο “Τaf” , Μοναστηράκι, 2010

Σαπέρας Νικόλαος, Ανοιχτό Δημοτικό Θέατρο, Δήμος Καισαριανής, 2008

Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε την επιτυχία αυτής της πρωτοβουλίας, που φαίνεται να επιβεβαιώνει ότι ο ΣΑΔΑΣ  και κυρίως το τμήμα Αττικής  ανοίγει νέους δρόμους και προοπτικές απομακρυνόμενος από στείρες παραταξιακές επιλογές. Αξίζει να περιοριστούν οι όποιες επιφυλάξεις  και να επιδιωχθούν κινήσεις υποστήριξης  στα πλαίσια μιας γόνιμης συλλογικότητας που μπορεί πιθανόν να μας οδηγήσει σε αποτελεσματικούς χειρισμούς για την αντιμετώπιση των σαρωτικών και απαξιωτικών επιλογών που πραγματοποιούνται στο επάγγελμα μας. Σιγά σιγά…