triantafyllou giorgos architect

DOMa Lectures:

POINT SUPREME / FALA

ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ

ΕΙΑ:

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ 3

ΣΤΟ ATELIER KYKLADON

Είναι σημαντική η πρωτοβουλία των διπλών διαλέξεων αρχιτεκτονικής, που πραγματοποιούνται είτε με τον τίτλο ημερίδας, που οργανώνει το DOMa, είτε με τίτλο Διαλέξεις και Διάλογοι 02 του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής, όπου συμμετέχουν Έλληνες αρχιτέκτονες μέσα από τα γραπτά κείμενά τους και την παράλληλη προβολή εικόνων στο café του Μουσείου Μπενάκη, που προσφέρεται με τον καλύτερο τρόπο για τις μακροχρόνιες συζητήσεις που ακολουθούν σε μια ατμόσφαιρα ελεύθερου και άμεσου διαλόγου. Το DOMa από την άλλη, με στόχο την προώθηση και την διεισδυτικότητα στην αρχιτεκτονική αλλά και την συσχέτιση αρχιτεκτονικών γραφείων με συναφή γνωρίσματα στο έργο τους, διαφοροποιείται. Ξεκίνησε επιλέγοντας τον συσχετισμό ελληνικών γραφείων με αντίστοιχα του εξωτερικού, ειδικά μάλιστα όταν υπάρχουν συνάφειες αλλά και αντιθέσεις που ανοίγουν ένα διάλογο και ενισχύουν την εξωστρέφεια της ελληνικής αρχιτεκτονικής.

Στην πρόσφατη πρώτη ημερίδα της σειράς που πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη την Κυριακή 21.04.2024, συμμετείχαν οι Fala από το Πόρτο της Πορτογαλίας και οι Point Supreme από την Αθήνα. Είχε ενδιαφέρον που η παρουσίαση, έγινε ελεύθερα στο ημίφως, χωρίς κείμενο, από την σκηνή στα αγγλικά με μία αμεσότητα, αλλά ο χώρος και η διάταξη του αμφιθεάτρου δεν συνέβαλαν στην συνέχεια στην ανάπτυξη ενός ευρύτερου και ουσιαστικού ζωντανού διαλόγου με το κοινό. Ουσιαστική και πολύ καλά παρουσιασμένη ήταν επίσης και η συμμετοχή των χορηγών της εκδήλωσης, που εκτός από τα προσεγμένα βίντεο, παρουσίασαν στην διπλανή αίθουσα έκθεση υλικών και προϊόντων τους στις ειδικά καλοσχεδιασμένες πολυμορφικές κατασκευές υποδομής, που σχεδιάστηκαν από τους συνεργάτες του DOMa.

Γιώργος Πανέτσος

Την εκδήλωση άνοιξε ο Γιώργος Πανέτσος που μίλησε για τα δύο γραφεία που πέρα από τις σχετικές ομοιότητες τόνισε ότι έχουν εξαιρετική γνώση της αρχιτεκτονικής που τους εξασφαλίζει την δυνατότητα να κάνουν ενέργειες, δύσκολες, αμφισβητήσιμες και επικίνδυνες και παράλληλα πέρα από τις εξαιρετικές τοπικές επιρροές τους, μπορούν να ανατρέπουν και να προκαλέσουν υπάρχουσες παραδοχές, και να συνδέσουν οικίες εικόνες αποξενώνοντάς τες από την εδραιωμένη πρόσληψή τους από το κοινό, συνδυάζοντας εντελώς διαφορετικά και αντιθετικά πράγματα.

Δεν είναι τυχαίο που το έγκυρο αρχιτεκτονικό περιοδικό a+u (632 & 637) παρουσίασε σε δύο συνεχόμενα σχεδόν τεύχη αφιερώματα και για τα δύο γραφεία.

Point Supreme: Μαριάννα Ρέντζου & Κωνσταντίνος Πανταζής στην σκηνή του αμφιθεάτρου στο Μουσείο Μπενάκη

Ο Κωνσταντίνος Πανταζής και η Μαριάννα Ρέντζου ίδρυσαν το γραφείο τους το 2008 στο Ρότερνταμ και έχουν πραγματοποιήσει έργα στην Ελλάδα και το εξωτερικό, με πολλές διακρίσεις σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς και πολλές δημοσιεύσεις. Το πρώτο βιβλίο αφιερωμένο στη δουλειά τους κυκλοφόρησε από το Ίδρυμα Graham στο Σικάγο, και το 2023 ακολούθησε το διεθνούς φήμης Ιαπωνικό περιοδικού αρχιτεκτονικής 'a+u'. Έχουν πραγματοποιήσει σειρά διαλέξεων και έχουν διδάξει σε πολλές σχολές αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα και το εξωτερικό όπως το Πανεπιστήμιο Columbia στη Νέα Υόρκη και το ETEHA στη Λωζάνη. Έχουν επίσης συμμετάσχει σε εκθέσεις σε πολλές χώρες,καθώς και στην Μπιενάλε της Βενετίας.

Είναι γνωστή η ιδιάζουσα αρχιτεκτονική των Point Supreme που προεκτείνουν κατά κάποιο τρόπο τον κριτικό μας τοπικισμό σε μία δεύτερη και τρίτη γενιά, ανασυνθέτοντας οικίες εικόνες, με ιδιαίτερη έμφαση στο χρώμα και συχνά τους έχω παρουσιάσει τόσο σε αυτό το blog, όπως εδώ, όσο και σε άρθρα μου στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ.

Point Supreme: Κατοικία στα Πετράλωνα / παλιό Αθηναϊκό σπίτι με εσωτερική αυλή.

Γνώριζα ότι είναι σαφείς εκτός των άλλων και οι επιρροές τους από τα παλιά Αθηναϊκά σπίτια που αποτυπώνονται χαρακτηριστικά και στο δικό τους πολυδημοσιευμένο και πολυσυζητημένο σπίτι στα Πετράλωνα. Αυτό όμως που δεν γνώριζα και με εντυπωσίασε είναι ότι κατά την διδασκαλία τους στα ξένα Πανεπιστήμια όπως στο Columbia, δίδαξαν στους ξένους φοιτητές την ελληνική αυτή ανώνυμη αρχιτεκτονική, όπως την αποτύπωσε ο Άρης Κωνσταντινίδης. Οι φοιτητές πραγματοποίησαν αναλυτικά σχέδια και μακέτες που παραθέτω στην συνέχεια, μαζί με κάποια ενδεικτικά έργα τους που κατέγραψα κατά την παρουσίαση.

Point Supreme: Σχέδια και μακέτες φοιτητών από τα παλιά Αθηναϊκά σπίτια.

Point Supreme: Κατοικία στα Πετράλωνα. Χειροποίητη επεξεργασία και ένθεση ετερόκλητων υλικών.

Point Supreme: Παλιό Αθηναϊκό σπίτι / Σχολή Αρχιτεκτονικής στην Μασσαλία, 1ο Βραβείο σε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό

Point Supreme: Ignatiou Apartment, πριν και μετά την επέμβαση

FALA

FALA: Filipe Magalhaes, Ana Luisa Soares

Οι Fala από το Πόρτο της Πορτογαλίας, αισθάνθηκα ότι είναι γοητευμένοι και βαθύτατα επηρεασμένοι τόσο από τα έργα όσο και από τους τρόπους σχεδίασης και παρουσίασης των Point Supreme, με τους οποίους γνωρίστηκαν εδώ και χρόνια όταν επισκέφθηκαν την Ελλάδα, σε συνδυασμό ίσως με μια εν σπέρματι ήδη υπάρχουσα συνάφεια λόγω Μεσογείου. Ταυτόχρονα όμως φαίνεται «να τους τραβούν από το μανίκι» οι δύο βραβευμένοι με Pritzker πορτογάλοι αρχιτέκτονες , ο Alvaro Siza και ο Eduardo Souto de Moura, και να τους οδηγούν στον συνδυασμό της πολυσύνθετης και πλουραλιστικής προσέγγισης με την αφαιρετική πλαστικότητα.

FALA: House within a few lines

Ένα αρχιτεκτονικό γραφείο με πολλά βραβεία σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, τιμητικές διακρίσεις, σειρά δημοσιεύσεων και ειδικό αφιέρωμα στο περιοδικό a+u #637, καθώς και σειρά εκθέσεων τόσο στην Πορτογαλία όσο και άλλες χώρες, από το Όσλο, τις Βρυξέλες, το Λονδίνο, την Μπιενάλε της Βενετίας, στο Παρίσι, την Νέα Υόρκη. Παράλληλα έχουν πραγματοποιήσει διαλέξεις, και έχουν διδάξει σαν επισκέπτες καθηγητές σε πανεπιστήμια σε πάρα πολλές χώρες στην Ευρώπη και την Αμερική.

FALA: House with an inverted roof

Πραγματοποιούν μία παράδοξη για τα ελληνικά δεδομένα αρχιτεκτονική της καθημερινότητας, που επιφυλάσσει εκπλήξεις και ανατροπές. Tα έργα τους με ανατρεπτικούς χειρισμούς σε συνοικίες και υποβαθμισμένες περιοχές, αφήνουν ένα ισχυρό αποτύπωμα στον αστικό ιστό και στο τοπίο. Έργα με χαμηλό προϋπολογισμό μέσω συνηθισμένης κατασκευής, αλλά πολύ προηγμένου σχεδιασμού, έχουν συγκροτήσει μία αναγνωρίσιμη αρχιτεκτονική γλώσσα.

FALA: House of countless windows

FALA: variations within a box.

ΕΙΑ:

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ 3

ΣΤΟ ATELIER KYKLADON

Μια περιπετειώδης περιπλάνηση στους ετερόκλητους και ενδιαφέροντες χώρους που διέθεσε ο φιλόξενος Διονύσης Σοτοβίκης σε δύο ιστορικά κτίρια στην οδό Κυκλάδων, μας γοήτευσε το Σάββατο 20 Απριλίου, που εγκαινιάστηκε η 3η Έκθεση με εικαστικά έργα Ελλήνων αρχιτεκτόνων, με σκοπό τα έσοδα από την πώλησή τους να διατεθούν για την οικονομική ενίσχυση του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής. Ο Σοτοβίκης πέρα από την διάθεση των χώρων, επιμελήθηκε το καδράρισμα και την ένταξη των έργων, σε συνεργασία με τους αρχιτέκτονες Θεοδώρα Αλεξανδρή και Ηλία Κωνσταντόπουλο, και παράλληλα ασχολήθηκε και με τους φωτισμούς.

Στους ξεχωριστούς αυτούς χώρους των δύο κτιρίων, της κατοικίας-ατελιέ της γλύπτριας Ιωάννας Σπητέρη που σχεδιάστηκε το 1955 από τον Αριστομένη Προβελέγγιο, και της διπλανής διώροφης κατοικίας, που ανακαινίστηκαν υποδειγματικά από τον Σοτοβίκη, αναδείχθηκαν με τον καλύτερο τρόπο τα έργα, συγκεντρώνοντας το ενδιαφέρον του κοινού, και αναδεικνύοντας για άλλη μια φορά τις δεξιότητες και το ταλέντο των Ελλήνων αρχιτεκτόνων που προσέφεραν τα έργα τους.

Παραθέτω στην συνέχεια ενδεικτικά κάποια από τα έργα που κατάφερα να καταγράψω μέσα στην ευχάριστη πολυκοσμία.