ΚΩΣΤΑΣ ΖΑΜΠΑΣ | ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΛΑΒΡΙΑΝΟΣ 

Μια αποκαλυπτική διάλεξη 
μια απρόσμενη παράσταση

1.

ΚΩΣΤΑΣ ΖΑΜΠΑΣ: 

«ΟΙ ΥΠΕΡΛΕΠΤΕΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΟΣ»

ΔΙΑΛΕΞΗ ΣΤΟ ΕΜΠ

Σ. Μαυρομμάτης. Η δυτική όψη του Παρθενώνα, 1982

Σε ένα κατάμεστο αμφιθέατρο στο κτίριο Αβέρωφ της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ και στο πλαίσιο των Διαλέξεων της Πέμπτης, της σειράς Σεμιναρίων Εμβάθυνσης στην Ιστορία και Θεωρία της Αρχιτεκτονικής, την Πέμπτη 16 Ιανουαρίου 2020 πραγματοποιήθηκε διάλεξη με ομιλητή τον κ. Κώστα Ζάμπα, πολιτικό μηχανικό Δρ. ΕΜΠ και θέμα "Οι υπέρλεπτες καμπύλες του Παρθενώνος".

Ο Κώστας Ζάμπας στο βήμα

Προηγήθηκε εισαγωγική ομιλία του Μανόλη Κορρέ, που μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στην δεκαετία του ΄70 όταν στα έργα της Ακρόπολης εντάχθηκαν για πρώτη φορά νέοι επιστήμονες, μεταξύ των οποίων ο ίδιος και ο Κώστας Ζάμπας,   δίπλα στους παραδοσιακούς μαρμαροτεχνίτες που εργάζονταν εκεί μέχρι τότε, υπό την επίβλεψη του καθηγητή Αναστάσιου Ορλάνδου και πώς  σταδιακά συνεργάστηκαν όλοι μαζί με τον καλύτερο τρόπο.

φωτογραφία Σωκράτης Μαυρομμάτης 

Το θέμα τόνισε ο ομιλητής, σχεδόν δυο δεκαετίες μετά την έκδοση από την Επιτροπή Συντηρήσεων Μνημείων Ακροπόλεως της μελέτης "Οι εκλεπτύνεις των κιόνων του Παρθενώνος", επανεξετάζεται βάσει νεότερων στοιχείων. Παρουσιάστηκαν οι μεγάλες ανακαλύψεις των πρώτων σπουδαίων μελετητών Joseph Hoffer, John Pennethorne και Francis Cranmer Penrose, οι δημοσιεύσεις των οποίων εξετάστηκαν και πάλι λέξη προς λέξη και αριθμό προς αριθμό, αναλύθηκε η συμβολή ενός εκάστου και η εξέλιξή των θεωριών τους στις διαδοχικές εκδόσεις των μελετών τους.

Μανόλη Κορρέ, Η καμπύλωση των οριζοντίων γραμμών και η προς τα έσω κλίση των εξωτερικών κιόνων του Παρθενώνος (γραφική παράσταση)

Παρουσιάστηκαν επίσης οι μετρήσεις και τα συμπεράσματα της έρευνας του ομιλητή για την ένταση και την κλίση των κιόνων, την καμπυλότητα και την κλίση του στυλοβάτη και την συσχέτιση των υπέρλεπτων καμπύλων μεταξύ τους και με τις ανεπαίσθητες κλίσεις των όρθιων και των ύπτιων γραμμών του κτηρίου. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην διερεύνηση και την ερμηνεία της διαμόρφωσης των δαπέδων του ναού ως ενιαίας πολυεδρικής επιφάνειας, η οποία είναι κατά προσέγγιση καμπύλη. 

Το Γενικό συμπέρασμα της έρευνας που παρουσιάστηκε είναι ότι οι εκλεπτύνσεις δεν είναι κατά κανόνα ‘οπτικές’, δηλαδή δεν αποσκοπούν στη διόρθωση οπταπατών ή προοπτικών σφαλμάτων είναι οι λεπτότητες ενός ενιαίου αδιαίρετου σχεδιασμού, στον οποίο το φαίνεσθαι ταυτίζεται με το είναι και τα αρχιτεκτονικά μέλη συναρθρώνονται σε ενιαίο αρμονικό σύνολο.

Με τις υπέρλεπτες καμπύλες επιτυγχάνεται η γεωμετρική συμφωνία των μορφών των στοιχείων του κτηρίου και η ομαλή μετάβαση από το ένα στο άλλο, έτσι ώστε αυτά να αποτελούν μια οργανική ενότητα και να υποβάλλουν στο θεατή τα αισθήματα της ευστάθειας και της μυϊκής δύναμης.

Μια από τις ιδιαιτερότητες του Παρθενώνα, έγκειται στο ότι κατέστη δυνατό, με μοναδική στην ιστορία της Αρχιτεκτονικής κατασκευαστική ακρίβεια, να υλοποιηθεί ένας σχεδιασμός, στον οποίο τα κύρια μέρη του μνημείου και οι κατασκευαστικές λεπτομέρειες αποτελούν ένα ενιαίο και αδιάσπαστο σύνολο.

Πρόκειται για ένα μάθημα διαχρονικής αξίας για την θεωρία της αρχιτεκτονικής ανεξάρτητα από τον τρόπο που κτίζουμε.

Μετά την μεγάλη σε διάρκεια παρουσίαση, ακολούθησε σειρά ερωτήσεων και τοποθετήσεων και η βραδιά έκλεισε με μια συνολική τοποθέτηση του Μανόλη Κορρέ.

2.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΛΑΒΡΙΑΝΟΣ: «HOTEL ÉTERNITÉ» 

ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

Γιάννης Καλαβριανός

Μόλις χθες ανακάλυψα τον πολυτάλαντο Γιάννη Καλαβριανό, απόφοιτο της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ, του Τμήματος Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, υποψήφιο διδάκτορα του ίδιου Τμήματος και ταυτόχρονα σημαντικό θεατρικό συγγραφέα και σκηνοθέτη.

Παρακολούθησα συνεπαρμένος την παράστασή του «Hotel Éternité» στο Εθνικό Θέατρο και διέκρινα ένα ξεχωριστό προσωπικό ύφος και ήθος, τόσο στο κείμενό του όσο και στην σκηνοθετική του προσέγγιση, ενταγμένη σε ένα πραγματικά ατμοσφαιρικό και απροσδόκητο σκηνικό της Εύας Μανιδάκη.

Ένας στιβαρός ορθογώνιος χώρος, στο πλαίσιο ενός άκρατου μοντερνισμού, διακοσμημένος με βαλσαμωμένα πουλιά, αποτελεί τον κοινόχρηστο τόπο δράσης ενός παράδοξου απομονωμένου ξενοδοχείου πολυτέλειας. 

Εδώ κινούνται οι εργαζόμενοι που υπηρετούν τους πελάτες τους, κάτω από τις εντολές της γενικής διευθύντριας, που προσπαθεί να παγώνει τον χρόνο πιστεύοντας πως αυτό θα βοηθήσει τους πελάτες, που καταλύουν εκεί, να διαχειριστούν τη ζωή τους που περνά. Ή που δεν περνά. 

Οι πελάτες που δεν εμφανίζονται αλλά μόνο ακούγονται, είναι κατανεμημένοι σε ζώνες ανάλογα με το ζήτημα του καθενός και έχουν μία περίεργη αντίληψη της αίσθησης του χρόνου, επειδή κάτι τους έχει συμβεί. Για τον καθένα καθορίζεται διαφορετικός χρόνος, διαφορετική ημερομηνία και διαφορετική εποχή σύμφωνα με τις οδηγίες της διευθύντριας. Μια παράσταση με παράδοξες συμβολικές συμπεριφορές που φέρνει στην μνήμη προσεγγίσεις του Γιώργου Λάθιμου, βάζοντας τον θεατή σε μια αμφίσημη θέση. Από την μια γελά και από την άλλη στριμώχνεται, γιατί μέσα σε αυτό τον παραλογισμό ο καθένας μας βρίσκει πτυχές του εαυτού του, με δεδομένο ότι ο άνθρωπος συμπεριφέρεται σαν να μην πρόκειται να γεράσει ποτέ. 

Ο Νίκος Βλασόπουλος φωτίζει προσεκτικά κάθε λεπτομέρεια του ατμοσφαιρικού σκηνικού και το εναλλάσσει ανάλογα με τις ανάγκες της παράστασης και ο Θοδωρής Οικονόμου υποστηρίζει διακριτικά την παράσταση με την μουσική του.  

Όλοι οι ηθοποιοί Δέσποινα Γιαννοπούλου, Γιώργος Γλάστρας, Μαρία Κατσιαδάκη, Χρήστος Κραγιόπουλος, Νίκος Λεκάκης, Χριστίνα Μαξούρη, Αλεξία Μπεζίκη, Αργύρης Ξάφης υπηρετούν επάξια την παράσταση μέσα στα καλοσχεδιασμένα πολύχρωμα κοστούμια της Βάνας Γιαννούλας.

Αργύρης Ξάφης, Μαρία Κατσιαδάκη 

Ξεχωριστή και η συμμετοχή του Γιώργου Γλάστρα

στον ρόλο του άνδρα που απέχει από τα γεγονότα 

μεταμφιέζεται και παρεμβαίνει, κρίνει και σχολιάζει 

όλα όσα συμβαίνουν και σχετίζονται με τον χρόνο που περνά

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση