ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΝΕΟΥ ΨΥΧΙΚΟΥ

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΌΣ ΠΡΟΣΧΕΔΙΩΝ

Διλήμματα, σχόλια και μια άλλη άποψη

Επιλεγμένες εικόνες από  τις τρεις βραβευμένες μελέτες

Προβληματίστηκα αντικρύζοντας τις πρώτες ενδεικτικές δημοσιεύσεις στο διαδίκτυο, από τις βραβευμένες μελέτες του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την ανάδειξη της ταυτότητας του Νέου Ψυχικού και από την πρώτη γρήγορη ματιά είχα μια αίσθηση ότι διαφοροποιούμαι από την σειρά αξιολόγησης που κατέληξε η κριτική επιτροπή. Έτσι περίμενα υπομονετικά να δω αναλυτικά τις μελέτες, που ευγενικά μου παραχώρησε μετά από μεγάλη καθυστέρηση η προϊσταμένη του Τμήματος Μελετών της Δ/νσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου κυρία Δήμητρα Σταύρου.

Α΄Βραβείο (Απόσπασμα)

Ομολογώ ότι βρέθηκα σε μεγάλο δίλημμα γιατί γνωρίζοντας και τα ονόματα των μελετητών, διέκρινα καταρχήν ηλικιακές διαφορές. Από την νεότερη γενιά των μελετητών Ελεάνας Πάστρα και του Φοίβου Σιγάλα, του Α’ Βραβείου, στην πολύχρονη εμπειρία και την ωριμότητα του Γραφείου Παπαγιάννη του Β΄βραβείου, μέχρι και την φρεσκάδα και την τόλμη και την υψηλού επιπέδου επεξεργασία του Γ΄Βραβείου από το γραφείο του Τηλέμαχου Ανδριανόπουλου, αναμφισβήτητα προϋπήρχαν χαρακτηρισμοί και εκτιμήσεις που σε κάθε περίπτωση επηρέασαν την κρίση μου, κάτι που προφανώς δεν ίσχυε για την κριτική επιτροπή.

Β΄ Βραβείο (Απόσπασμα)

Σεβόμενος παράλληλα και τα μέλη της κριτικής επιτροπής που επίσης γνωρίζω και εκτιμώ, επέλεξα να διερευνήσω πιο προσεκτικά τις μελέτες για να επιβεβαιώσω ή να απορρίψω τις πρώτες μου εκτιμήσεις και να διατυπώσω πιο τεκμηριωμένα την άποψή μου, απλά και μόνο για να ανοίξει ένας διάλογος που σχετίζεται με τις κρίσεις στους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, που υποστηρίζω και σε καμία περίπτωση δεν προτίθεμαι να υπονομεύσω.

Γ΄ Βραβείο (Απόσπασμα)

Διαβάζοντας τα πρακτικά της κριτικής επιτροπής, που παραθέτω στο τέλος αυτής της ανάρτησης, διαπίστωσα γενικά θετικές και αρνητικές κρίσεις, αλλά δεν τεκμηριώνεται η τελική αξιολόγηση μέσω συσχετισμών που να δικαιολογούν την διαβάθμιση των βραβείων.

Η κριτική επιτροπή συγκροτήθηκε από τις Αικατερίνη Δημητσάντου Κρεμέζη, Δήμητρα Σταύρου, Ειρήνη Σακελλαρίδου, Δαρεία Τσαγκαράκη, και τον Γιώργο Μαδεμοχωρίτη.

ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ

Το αντικείμενο του διαγωνισμού είναι η ανάδειξη της ταυτότητας του Νέου Ψυχικού με στόχο την διατύπωση μιας πρότασης αστικού σχεδιασμού που διατρέχει τον Δήμο από τη λεωφόρο Κηφισίας έως τη λεωφόρο Μεσογείων και οφείλει να αποτελέσει ταυτόχρονα ένα ενιαίο, επαναλαμβανόμενο μοντέλο -το οποίο αφενός θα ενισχύσει τη λειτουργικότητα του υπάρχοντος δικτύου ήπιας κυκλοφορίας και αφετέρου θα αναδείξει την έντονη δημόσια ζωή του Δήμου. Η προς επεξεργασία περιοχή περιλαμβάνει τρείς πλατείες και ένα δίκτυο επιλεγμένων οδών καθώς και τις εισόδους από τις λεωφόρους Κηφισίας και Μεσογείων.

Παραδόθηκαν συνολικά μόνο 8 μελέτες, πολύ λίγες για ένα τέτοιο διαγωνισμό και δόθηκαν τρία βραβεία και δύο εξαγορές. Μία από τις αιτίες ήταν η απαίτηση πολλών δικαιολογητικών.

Με τα δεδομένα αυτά παραθέτω στην συνέχεια συνοπτική αναφορά και την προσωπική μου εκτίμηση για κάθε ένα από τα βραβεία και στην συνέχεια παρουσιάζονται συγκριτικά και σχετιζόμενα σχέδια και εικόνες.

Α΄ ΒΡΑΒΕΙΟ με χαρακτηριστικό κωδικό ΧΧ88884444

Ομάδα μελέτης:

ΕΛΕΑΝΑ ΠΑΣΤΡΑ,  Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ

ΦΟΙΒΟΣ ΣΙΓΑΛΑΣ, Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ

Το πρώτο βραβείο εκτιμώ ότι σε επίπεδο σχεδίασης δεν είναι τόσο επεξεργασμένο δίνοντας μια πρώτη εντύπωση ενός πρωτόλειου, παραπέμποντας στην εικόνα μιας φρέσκιας φοιτητικής εργασίας.

Με δεδομένο ότι το συγκεκριμένο γραφείο βραβεύτηκε πρόσφατα και με το πρώτο βραβείο με τον διαγωνισμό ιδεών για το Κτίριο Τεχνών στο Campus Ψυχικού του Κολλεγίου Αθηνών, η εκτίμηση μου είναι ότι η λύση είναι καλή αλλά δίνεται η εικόνα ότι μάλλον δεν πρόλαβαν να το δουλέψουν και να το επεξεργαστούν όσο έπρεπε.

Α΄ Βραβείο αρχιτεκτονικού διαγωνισμού ιδεών για το Κτίριο Τεχνών στο Campus Ψυχικού του Κολλεγίου Αθηνών

Πέρα από τα αναλυτικά κείμενα της τεχνικής έκθεσης, είναι σαφής η διαφορά του πρώτου βραβείου ως προς την πληρότητα των σχεδίων και των επιμέρους απεικονίσεων σχετικά με τις άλλες δύο μελέτες, κάτι που δεν επιτρέπει την πλήρη αντίληψη και κατανόηση του συνόλου του έργου, αφήνοντας κενά και επιφυλάσσοντας εκπλήξεις και αβεβαιότητες. Όπως πιο συγκεκριμένα για την πλατεία Ηρώων απουσιάζει πλήρως η όποια απεικόνιση. Γενικότερα ο σχεδιασμός είναι αδύνατος και άνευρος.

Β΄ ΒΡΑΒΕΙΟ με χαρακτηριστικό κωδικό 12577789TV

Ομάδα μελέτης:

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΥΛΙΟΣ, Αρχιτέκτων – Πολεοδόμος, ΜΑ in Urban Design, Δρ. Πολεοδομίας

ΘΕΟΔΩΡΑ ΜΟΣΧΟΥ, Αρχιτέκτων Μηχανικός ΜSc., Πολυτεχνείο Κρήτης

ΛΗΔΑ ΝΤΡΙΒΑ, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Πολυτεχνείο Κρήτης, MA AA

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΓΙΑΓΚΟΥΛΑ, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Πολυτεχνείο Κρήτης

ΔΗΜΗΤΡΑ – ΕΛΕΝΗ ΠΑΤΡΑ, Αρχιτέκτων Μηχανικός, ΠΘ, DSA Urban Design ENSAPLV

ΗΒΗ – ΚΛΕΙΩ ΝΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Ecole Speciale D’ Architecture – Paris

ΜΑΡΙΑ ΣΚΑΓΙΑΝΝΗ, Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ, MA Barlett UCL

ΝΙΚΟΛΑΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Frederick University, Cyprus

ΘΑΝΟΣ ΑΝΔΡΙΤΣΟΣ, Αρχιτέκτων Μηχανικός Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ΜSc EMΠ

Εξωτερικοί συνεργάτες - σύμβουλοι:

KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΡΟΥΣΣΗ, Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ, ΜΑ IAAC, UPC

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΣΑΪΔΗΣ, Σύμβουλος Φωτισμού

ΝΙΚΟΛΑ ΓΑΛΙΑΤΣΟΥ, Σύμβουλος Φυτοτεχνικών – Landscape

Η μελέτη του Β΄ βραβείου του γραφείου Παπαγιάννη είναι πολύ περισσότερο επεξεργασμένη και συγκροτημένη, με τεκμηριωμένη και αναλυτική τεχνική έκθεση, προσεγμένα σχέδια και φωτορεαλιστικά.

Οι αξιολογήσεις της κριτικής επιτροπής είναι στο σύνολό τους θετικές. Διατυπώνονται κάποιες επιφυλάξεις για την ιδέα της διαμόρφωσης στο δημόσιο κοινόχρηστο χώρο μεγάλων επιφανειών, με εναλλασσόμενες στενές λωρίδες σκληρού δαπέδου και πρασίνου, για την επιτυχία της στις δεδομένες κλιματικές συνθήκες σε συνδυασμό με την εντατική χρήση των χώρων αυτών. Καθώς επίσης και για την θέση του στοιχείου του νερού στην Πλατεία Ελευθερίας που περιορίζει την χρήση του αμφιθεάτρου. Παράλληλα, για τον ίδιο χώρο οι προτεινόμενες κατασκευές και επεμβάσεις χαρακτηρίζονται σύνθετες. 

Κατά την άποψή μου η μελέτη κινείται όμως σε ένα συγκρατημένο και ίσως "συντηρητικό" θα έλεγα αρχιτεκτονικό πλαίσιο, με προσεκτικούς και σίγουρους χειρισμούς.

Γ΄ ΒΡΑΒΕΙΟ με χαρακτηριστικό κωδικό Q88888888Q

Mελετητής:

ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ ΑΝΔΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ, Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ

Ομάδα μελέτης:

ΧΡΗΣΤΟΣ ΒΟΥΤΣΑΣ, Αρχιτέκτων Μηχανικός

ΘΩΜΑΣ ΓΚΙΚΑΣ, Αρχιτέκτων Μηχανικός

ΜΙΚΕΛΙΝΑ ΚΑΡΥΔΗ, Αρχιτέκτων Μηχανικός

ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΟΝΤΣΕΝΙΓΟΣ, Αρχιτέκτων Μηχανικός

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ, Αρχιτέκτων Μηχανικός

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ, Αρχιτέκτων Μηχανικός

ΜΑΡΙΝΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, Αρχιτέκτων Μηχανικός

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΣΥΜΙΑΚΑΚΗΣ, Αρχιτέκτων Μηχανικός

Σύμβουλοι:

ΕΛΕΝΗ ΤΣΙΡΙΝΤΑΝΗ, Αρχιτέκτων Μηχανικός

ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, Ηλεκτρομηχανολογικά

ΘΟΔΩΡΗΣ ΜΑΥΡΟΓΕΩΡΓΗΣ, Κυκλοφοριολόγος
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΘΕΟΔΩΡΑ, Μελέτη Φωτισμού

Το τρίτο βραβείο είναι συγκριτικά πληρέστατα σχεδιασμένο με πάρα πολλές προσεγγίσεις από διαφορετικές οπτικές γωνίες και με διαφορετικά κριτήρια. Η ποιότητα της παρουσίασης και των φωτορεαλιστικών απεικονίσεων είναι πολύ ξεκάθαρη και υψηλής ποιότητας με ημερήσιες και νυκτερινές ατμοσφαιρικές οπτικές, που σπανίζουν σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς στην Ελλάδα. Ένα σύνολο σχεδίων και εικόνων που αποδίδει μια πλήρη περιγραφή του προτεινόμενου έργου χωρίς κενά και ασάφειες, κάτι που επιβεβαιώνεται και από το βίντεο που πραγματοποιήθηκε αλλά δεν υποβλήθηκε και παρατίθεται στην συνέχεια. Διαπιστώνεται σε αντίθεση με το Β΄ βραβείο μια ελευθερία στους χειρισμούς και μια δυναμική στις επιλογές, όπως π.χ. οι στήλες φωτισμού που συνδέονται και αναδεικνύουν τις καμπύλες του δαπέδου, την λευκή τρέχουσα κορδέλα, που ο χειρισμός της είναι ξεχωριστός, χωρίς να είναι άνευρη. Η ένταξη αυτή κατά μήκος των διαδρομών των κομψών κατακόρυφων ιστών φωτισμού, αποτελεί μια χαρακτηριστική αρχιτεκτονική χειρονομία στο βαθμό που σηματοδοτούν τις πορείες και τον χαρακτήρα της νέας επέμβασης ορίζοντας ένα διακριτικό κατακόρυφο πέτασμα που παραπέμπει σε εορταστικούς ιστούς σημαιών.

Σχετικά με το καμπύλο στέγαστρο στην πλατεία Ελευθερίας του Γ΄ Βραβείου και το αρνητικό σχόλιο της κριτικής επιτροπής όπου κρίνεται ως αστοχία «η αρνητική καμπυλότητα του στεγάστρου που αναιρεί την έννοια της υποδοχής», ότι απωθεί δηλαδή την πρόσβαση, μπορεί να εισπράττεται έτσι στην κάτοψη, άλλα στην ουσία αν δει κανείς την εικόνα είναι μια πύλη εισόδου που σε υποδέχεται για να περάσεις στην πλατεία και δημιουργεί μια ειδική σχέση διακριτικού διαχωρισμού με το αστικό περιβάλλον, ορίζοντας ένα διάτρητο όριο.

Γ΄ ΒΡΑΒΕΙΟ: Η διακριτική καμπύλη πύλη εισόδου στην πλατεία Ελευθερίας

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΙΚΟΝΩΝ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΩΝ ΤΩΝ ΒΡΑΒΕΥΘΕΝΤΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ

Παραθέτω στην συνέχεια σχέδια και φωτορεαλιστικές απεικονίσεις από τις πινακίδες των τριών βραβευθέντων μελετών, κατά θέμα ξεκινώντας από την γενική διάταξη, και προχωρώντας στις πλατείες και τις διαμορφώσεις των οδών και των εισόδων με στόχο να υπάρχει η δυνατότητα συσχετισμών τόσο σε σχέση με την επεξεργασία και το περιεχόμενο των τριών βραβευμένων προτάσεων και κυρίως της πληρότητας των μελετών ως προς τον αριθμό των απεικονίσεων. Με τον τρόπο αυτό μπορεί κάνεις να εκτιμήσει ποια μελέτη δίνει σαφέστερη εικόνα σχετικά.

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ

Α΄ΒΡΑΒΕΙΟ

Α΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Γενική Διάταξη

Β΄ΒΡΑΒΕΙΟ

Β΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Γενική διάταξη

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Γενική διάταξη

ΠΛΑΤΕΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

A΄ΒΡΑΒΕΙΟ

Α΄ ΒΡΑΒΕΙΟ: Κάτοψη Πλατείας Ελευθερίας

Α΄ ΒΡΑΒΕΙΟ: Άποψη Πλατείας Ελευθερίας

Α΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Άποψη Πλατείας Ελευθερίας από ψηλά

Β΄ ΒΡΑΒΕΙΟ

Β΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Κάτοψη Πλατείας Ελευθερίας

Β΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Άποψη Πλατείας Ελευθερίας

Β΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Άποψη Πλατείας Ελευθερίας

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Κάτοψη Πλατείας Ελευθερίας

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Άποψη Πλατείας Ελευθερίας από ψηλά

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Άποψη Πλατείας Ελευθερίας από ψηλά

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Άποψη Πλατείας Ελευθερίας

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Άποψη του στεγάστρου-εισόδου στην Πλατεία Ελευθερίας

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Άποψη του στεγάστρου-εισόδου στην Πλατεία Ελευθερίας

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Νυκτερινή άποψη του στεγάστρου-εισόδου στην Πλατεία Ελευθερίας

ΠΛΑΤΕΙΑ ΛΑΜΠΡΑΚΗ

A΄ΒΡΑΒΕΙΟ

Α΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Κάτοψη Πλατείας Λαμπράκη

Α΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Άποψη Πλατείας Λαμπράκη

Β΄ΒΡΑΒΕΙΟ

Β΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Κάτοψη Πλατείας Λαμπράκη

Β΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Άποψη Πλατείας Λαμπράκη

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Κάτοψη Πλατείας Λαμπράκη

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Άποψη Πλατείας Λαμπράκη από ψηλά

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Άποψη Πλατείας Λαμπράκη

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Νυκτερινή αποψη Πλατείας Λαμπράκη

ΠΛΑΤΕΙΑ ΗΡΩΩΝ

A΄ΒΡΑΒΕΙΟ

Α΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Κάτοψη Πλατείας Ηρώων

Β΄ΒΡΑΒΕΙΟ

Β΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Κάτοψη Πλατείας Ηρώων

Β΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Άποψη Πλατείας Ηρώων

Β΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Άποψη Πλατείας Ηρώων

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Κάτοψη Πλατείας Ηρώων

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ: ; 'Αποψη  Πλατείας Ηρώων από ψηλά

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ: ’Άποψη πλατείας Ηρώων΄21 και οδού Ρ. Φεραίου

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ: ’Άποψη πλατείας Ηρώων΄21

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ: ’Άποψη πλατείας Ηρώων΄21 από ψηλά

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Νυχτερινή άποψη Πλατείας Ηρώων

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΟΔΩΝ

A΄ΒΡΑΒΕΙΟ

Α΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Υπάρχουσα κατάσταση και νέο concept της πρότασης για την διαμόρφωση των οδών

Α΄ΒΡΑΒΕΙΟ:Οδός Θεμιστοκλή Σοφούλη

Β΄ΒΡΑΒΕΙΟ

Β΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Άποψη της Οδού 25ης Μαρτίου

Β΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Είσοδος από την Λεωφ. Μεσογείων

Β΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Είσοδος από την Λεωφ. Κηφισίας

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Είσοδος από την Λεωφ. Κηφισίας

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ: NΝυχτερινή άποψη της οδού Ολυμπιονικών

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ:  Νυχτερινή άποψη της οδού Κωστή Παλαμά

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Νυχτερινή άποψη της οδού Ρήγα Φεραίου

Γ΄ΒΡΑΒΕΙΟ: Μέτωπο και είσοδος από την Λεωφ. Μεσογείων

Τέλος, και για την επιβεβαίωση της ποιότητας και της πληρέστατης παρουσίασης της μελέτης του Γ΄ Βραβείου, παραθέτω στην συνέχεια και το σχετικό βίντεο, που πραγματοποιήθηκε από τους μελετητές, αλλά δεν υποβλήθηκε στον διαγωνισμό, μέσα από το οποίο αποκαλύπτεται το εύρος της επεξεργασίας  της επέμβασης που απαιτείται για να στηθεί η τρισδιάστατη αυτή απεικόνιση.  Το πρόσθετο αυτό υλικό μου παραχωρήθηκε ευγενικά από τον Τηλέμαχο Ανδριανόπουλο.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΟΥ Γ΄ ΒΡΑΒΕΙΟΥ

Η παρουσίαση αυτή σκοπεύει να συμβάλει στην προώθηση  ενός σοβαρού διαλόγου για τους αρχιτεκτονικού διαγωνισμούς , που συνεχίζονται με σειρά προβλημάτων, λαθών και παραλείψεων υπονομεύοντας τον θεσμό και οδηγώντας στις γνωστές αναθέσεις μέσω χορηγιών για την υλοποίηση σημαντικών έργων

ΟΙ ΕΞΑΓΟΡΕΣ

Ακολουθούν οι ομάδες με τις εξαγορές

ΕΞΑΓΟΡΑ με χαρακτηριστικό κωδικό ΝΡ15274231

Ομάδα μελέτης:

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΖΩΤΟΥ, Αρχιτέκτων Μηχανικός

ΕΛΙΣΣΑΒΕΤ ΜΑΡΚΟΖΑΝΗ, Αρχιτέκτων Μηχανικός

Συνεργάτες - σύμβουλοι:

ΧΡΙΣΤΙΝΑ – ΕΛΕΝΗ ΣΙΔΕΡΗ, Αρχιτέκτων Μηχανικός, σύμβουλος σχεδιασμού

ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΠΑΤΕΛΙΔΑ, Χωροτάκτης – Πολεοδόμος, σύμβουλος σχεδιασμού

ΒΑΡΒΑΡΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΥΡΟΦΟΡΙΔΟΥ, Αρχιτέκτων Μηχανικός, σύμβουλος φυτεύσεων

ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΖΟΥΓΑΝΕΛΗΣ, Αρχιτέκτων Μηχανικός, σύμβουλος Visualization

ΑΝΝΑ ΖΩΤΟΥ, Πολιτικός Μηχανικός, σύμβουλος αστικού εξοπλισμού

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΙΔΟΥ, Πολιτικός Μηχανικός, σύμβουλος οικονομικού προϋπολογισμού

ΕΞΑΓΟΡΑ με χαρακτηριστικό κωδικό ΧΡ29112008

Μελετήτρια:

ΕΛΕΝΗ ΚΟΥΜΠΛΗ, Αρχιτέκτων Μηχανικός

Σύμβουλοι μελέτης:

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ (ΒΑΛΕΝΤΙΝΗ) ΚΑΡΒΟΥΝΤΖΗ, Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ

ΜΑΤΘΑΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ

Σύμβουλοι εκπόνησης φωτορεαλιστικών:

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΟΥΝΑΡΙΔΗΣ, Αρχιτέκτων Μηχανικός

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΙΔΩΡΑΚΗΣ, Αρχιτέκτων Μηχανικός

ΜΑΡΕΝΑ (ΜΑΡΙΑ – ΕΙΡΗΝΗ) ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ ΜΑΝΕΣΗ, Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ

ΣΧΟΛΙΑ ΤΗΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΤΡΙΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΎ.

Α΄ ΒΡΑΒΕΙΟ με χαρακτηριστικό κωδικό ΧΧ88884444

Η πρόταση αυτή ανταποκρίνεται στο βασικό ζητούμενο του διαγωνισμού που είναι η διαμόρφωση και «ανάδειξη της ταυτότητας» για την ευρύτερη περιοχή του Δήμου Φιλοθέης –Ψυχικού. Η προσπάθεια απόδοσης ποιοτικών χαρακτηριστικών πρωτογενούς φυσικής διαμόρφωσης στις πλατείες και τις διαδρομές, καθώς και η επιλογή ευέλικτων, ήπιων, ομοιόμορφων και εύκολα υλοποιήσιμων διαδρομών/ροών με αναφορά στα πολεοδομικά χαρακτηριστικά του Δήμου, πετυχαίνει να εμφανίσει την εικόνα της «κηπούπολης» στον αστικό ιστό του Νέου Ψυχικού, Η ευελιξία της πρότασης την καθιστά «πιλότο» για μελλοντικές παρεμβάσεις και προσαρμόσιμη σε πιθανές μεταβολές καθώς και στις απαιτήσεις της νομοθεσίας. Δίνεται έμφαση στην επεξεργασία μίας «γλώσσας» που θα διέπει όλα τα στοιχεία, ώστε να γίνει αναγνωρίσιμη και να σηματοδοτήσει την συνολική επέμβαση. Αναγνωρίζει το πράσινο, ως εργαλείο ταυτότητας ή ασυνέχειας, καθώς και την καμπύλη, ως εργαλείο εκτροπής του βλέμματος, ως σημαντικά στοιχεία στην διαμόρφωση της ταυτότητας του Ψυχικού και της Φιλοθέης και προτείνει την διαφοροποιημένη χρήση τους για το Νέο Ψυχικό. Η πρόταση χαρακτηρίζεται από ισχυρή, αναγνωρίσιμη, συνεκτική και ενδιαφέρουσα ιδέα που διαφοροποιείται στις επί μέρους ενότητες, είτε είναι πλατείες είτε είναι δρόμοι ήπιας κυκλοφορίας. Ο αρχιτεκτονικός και αστικός σχεδιασμός κρίνονται επιτυχημένοι. Ιδιαίτερο ενδιαφέρων κρίνεται ο τρόπος διεύρυνσης των ορίων των πλατειών με την ενσωμάτωση των πέριξ οδών. Λειτουργικά η πρόταση επιλύει τα υφιστάμενα προβλήματα. Η πρόταση είναι επαρκώς τεκμηριωμένη και οι προτεινόμενες κατασκευές και επεμβάσεις είναι απλές. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η απλότητα της πρότασης δικαιολογεί χαμηλό κόστος.

Β΄ ΒΡΑΒΕΙΟ με χαρακτηριστικό κωδικό 12577789TV

Εμπεριστατωμένη και επαρκώς τεκμηριωμένη πρόταση που ανταποκρίνεται στη διαμόρφωση και «ανάδειξη της ταυτότητας» για την περιοχή.

Η επιλογή γραμμικών χαράξεων διαδρομών/ροών με αναφορές στα ήδη διαμορφωμένα ιδιαίτερα πολεοδομικά χαρακτηριστικά και εικόνες του Νέου Ψυχικού, πετυχαίνει να δημιουργήσει ένα λειτουργικό πρότυπο για τον αστικό ιστό. Ο επιμερισμός των επιφανειών, η επιλογή των σχημάτων και εναλλαγή τους, τα υλικά κατασκευής, διαμορφώνουν έναν αρχιτεκτονικό σχεδιασμό προσαρμοσμένο λειτουργικά και αισθητικά στη φυσιογνωμία της περιοχής. Αντιμετωπίζει και επιλύει τα υφιστάμενα λειτουργικά προβλήματα και δεν δημιουργεί νέα. Παρουσιάζει ενδιαφέρουσες επιμέρους προτάσεις για τη λειτουργική αξιοποίηση των πλατειών, με συνεπή και ομοιογενή αντιμετώπιση του σχεδιασμού τους και κοινό χαρακτηριστικό την ελεύθερη χάραξη και την κατάργηση των αυστηρών ορίων του (πλ. Ηρώων 1821). Αντίθετα η συνθετική άποψη σχετικά με τους δρόμους είναι ορθολογική και γεωμετρικά καθορισμένη ως προς την οργάνωση και κατανομή των χώρων πρασίνου, το οποίο ενισχύεται, την κίνηση των πεζών για τους οποίους προβλέπεται ελεύθερη όδευση εκατέρωθεν της οδού και του αυτοκινήτου με οργάνωση της στάθμευσης. Η ιδέα της διαμόρφωσης στο δημόσιο κοινόχρηστο χώρο μεγάλων επιφανειών με εναλλασσόμενες στενές λωρίδες σκληρού δαπέδου και πρασίνου εγείρει επιφυλάξεις για την επιτυχία της στις δεδομένες κλιματικές συνθήκες σε συνδυασμό με την εντατική χρήση των χώρων αυτών Η θέση του στοιχείου του νερού περιορίζει την χρήση του αμφιθεάτρου σε απλό καθιστικό και επίσης οι προτεινόμενες κατασκευές και επεμβάσεις χαρακτηρίζονται σύνθετες εγείροντας επιφυλάξεις ως προς την προσαρμογή στο υφιστάμενο ανάγλυφο της πλατείας Ελευθερίας. Το κόστος δεν αποκλίνει από τις ισχύουσες τιμές σε παρεμφερείς επεμβάσεις.

Γ΄ ΒΡΑΒΕΙΟ με χαρακτηριστικός κωδικό Q88888888Q

Ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική σύνθεση που επιτυγχάνει σε ικανοποιητικό βαθμό την ανάδειξη της ταυτότητας της περιοχής. Ισχυρή, τεκμηριωμένη και πρωτότυπη η σύνδεση των λεωφόρων Κηφισίας και Μεσογείων μέσω μιας διαδρομής συνεπούς ως προς τη μορφολογία και τη λειτουργία. Κρίνεται επιτυχής η ένταξη των χαράξεων στον αστικό ιστό, ορθολογική η επιλογή υλικών και ενδιαφέρων ο αστικός εξοπλισμός. Συνθετικά παρατηρούνται επιμέρους αστοχίες στο σχεδιασμό της πλατείας Ελευθερίας όπως η αρνητική καμπυλότητα του στεγάστρου που αναιρεί την έννοια της υποδοχής σε κεντρική πρόσβαση στην πλατεία ενώ αφήνεται ανεπεξέργαστη -αμήχανη- η είσοδος στη συμβολή των οδών Παλαμά και Θεμιστοκλέους. Επιφυλάξεις ως προς την προσαρμογή στο υφιστάμενο ανάγλυφο της πλατείας Ελευθερίας και ως προς την αποτελεσματικότητα της οργάνωσης των κινήσεων πεζών και οχημάτων σε τμήματα των οδών ήπιας κυκλοφορίας. Το κόστος δεν αποκλίνει από τις ισχύουσες τιμές σε παρεμφερείς επεμβάσεις.

 Κάντε κλικ στις εικόνες για μεγέθυνση

ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

Χαίρομαι που ανοίγει ένας διάλογος! Στην συνέχεια παραθέτω σχόλια και επιστολές που εστάλησαν και επιφυλάσσομαι να τοποθετηθώ όταν δημοσιευτεί το σύνολο των κειμένων. 

 

Α΄

Από τους μελετητές του Α΄Βραβείου του γραφείου MOLIOR architects έλαβα την ακόλουθη επιστολή, που υπογράφει ο Φοίβος Σιγάλας

Καλησπέρα σας,

Σας επισυνάπτουμε την επιστολή πάνω στα σχόλια για τον διαγωνισμό.

Αξιότιμε Κύριε Τριανταφύλλου.

Καταρχάς θα θέλαμε να ξεκαθαρίσουμε ότι ακολουθούμε χρόνια το έργο και τα σχόλια σας πάνω στην αρχιτεκτονική και σεβόμαστε απόλυτα τη γνώμη και τη ματιά σας. Παίρνουμε ωστόσο το θάρρος να σας γράψουμε την εν λόγω επιστολή λόγω της διαφωνίας μας πάνω σε κάποια από τα σχόλια σας όσον αφορά το αποτέλεσμα του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την ανάδειξη ταυτότητας του Ν. Ψυχικού. Προφανώς, θεωρούμε πως το να διαφωνεί κανείς με την απόφαση μιας κριτικής επιτροπής είναι κάτι το απολύτως σεβαστό, ωστόσο η ουσίας της διαφωνίας μας αφορά την ρίζα των επιχειρημάτων σας, την απουσία επαρκούς τεκμηρίωσης καθώς και την προώθηση μιας νοοτροπίας όσον αφορά τους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς η οποία μας βρίσκει αντίθετους και εξηγούμαστε.

- Αρχικά δεν θεωρούμε σωστή την εστίαση της κριτική αποκλειστικά και μόνο στον βαθμό σχεδιαστικής εμβάθυνσης, χωρίς να υπάρχει από τη μεριά σας μια ανάλυση η παρουσίαση της περιοχής μελέτης καθώς και των ζητημάτων που τέθηκαν από τη διοργανώτρια, προκειμένου η εν λόγω κριτική να είναι τεκμηριωμένη και εις βάθος.

- Αυτό κατ’ επέκταση, οδηγεί στο να κρίνετε ποια πρόταση είναι περισσότερο δουλεμένη ή όχι, βάσει του πλήθους και της ποιότητα των φωτορεαλισμών. Είναι γνωστό πως τα ρέντερς σε έναν διαγωνισμό έχουν να κάνουν περισσότερο με την οικονομική δύναμη ενός γραφείου και τους πόρους που θέλει να διαθέσει για έναν διαγωνισμό, παρά με τον σχεδιασμό, ενώ συχνά λειτουργούν ως φορείς αποπροσανατολισμού της κριτικής επιτροπής.

- Είναι θεωρούμε άκομψο να γίνεται αναφορά στην ηλικία μας η στην συμμετοχή μας στον διαγωνισμό του Κολλεγίου ως έμμεσο τρόπο υπονόμευσης της ποιότητα της δουλειάς μας. Είναι πέρα από κάθε αμφιβολία δικαίωμα του καθενός να θεωρεί μια πρόταση καλή ή κακή. Ωστόσο, η όποια κριτική οφείλει να παραμένει αντικειμενική, να βασίζεται στα δεδομένα του διαγωνισμού και του χώρου που αφορά (στα οποία και δεν γίνεται καμία ουσιαστική αναφορά ή ανάλυση) και να μην συγχέεται με τις ηλικίες ή τα πρόσωπα της εκάστοτε ομάδας.

- Παρότι αναγνωρίζουμε ότι η μελέτη μας δεν ήταν η πιο δουλεμένη από τις τρεις, θεωρούμε ότι θα έπρεπε να υπάρχει κρίση από μέρους σας, είτε αρνητική είτε θετική και ως προς την συνολική στρατηγική των βραβείων. Αυτό διότι σε έναν διαγωνισμό με ορίζοντα υλοποίησης δεκαετίας με κυρίαρχο το ζήτημα της προσαρμοστικότητας και επέκτασης των λύσεων σε άλλες περιοχές, η γενική στρατηγική και όχι οι επιμέρους λύσεις έχουν την μεγαλύτερη σημασία. Κατά συνέπεια θεωρούμε την επικέντρωση των σχολίων και της κριτικής σας αποκλειστικά και μόνο στο βαθμό σχεδιασμού των προτάσεων ως μη παραγωγική.

- Αντίστοιχα, δεν καταλαβαίνουμε σε τι αποσκοπεί η δημιουργία εντυπώσεων μέσω της ανάρτησης του βίντεο από το 3ο βραβείο, (των οποίων τη δουλειά ειλικρινά εκτιμούμε και θαυμάζουμε απεριόριστα) σε άρθρο το οποίο αφορά τον διαγωνισμό, εφόσον δεν ήταν μέρος της παράδοσης, όπως και αναφέρετε.

- Τέλος, και ως προς το γιατί ο διαγωνισμός είχε λίγες συμμετοχές, θεωρούμε την ανάλυση περί ύπαρξης πολλών δικαιολογητικών ανακριβής. Πράγματι στον εν λόγω διαγωνισμό απαιτούνταν πλήθος δικαιολογητικών (λόγω νομοθεσίας και όχι διοργανώτριας αρχής) τα οποία ωστόσο μπορούσαν να βγουν εντός 5 ημερών και

όλα ηλεκτρονικά. Στην μια περίπτωση που υπήρξε καθυστέρηση λόγω δημοσίου, η επιτροπή και η διοργανώτρια αρχή έδειξαν μεγάλη ανοχή και προσαρμοστικότητα. Αντίθετα, κατά τη γνώμη μας πάντα, οι λόγοι που ο εν λόγω διαγωνισμός είχε λίγες συμμετοχές είναι:

α.Η ύπαρξη αρκετών διαγωνισμών που τρέχανε ταυτόχρονα.

β.Η αυξημένη οικοδομική δραστηριότητα η οποία και λόγω της απαξίωσης του θεσμού οδηγούν όλο και λιγότερα γραφεία να μπουν στην διαδικασία των ανοιχτών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών εφόσον έχουν άλλες πιο σίγουρες προσόδους.

γ.Το είδος και η δυσκολία του διαγωνισμού, καθώς όντας πολεοδομικός υπήρχαν μεγάλες απαιτήσεις σε χρόνο προκειμένου να υπάρξει ανάλυση εις βάθος των περιοχών μελέτης. ( εμείς π.χ δεν θα μπαίναμε στην διαδικασία να διαγωνιστούμε αν δεν ζούσαμε στις εν λόγω περιοχές και αν δεν τις ξέραμε εκ των προτέρων και εις βάθος)

δ.Τέλος ο αριθμός των πινακίδων, των παραδοτέων και η απαίτηση για σχεδίαση του συνόλου της επιφάνειας που αφορούσε ο διαγωνισμός σε κλίμακα 1-250.

- Και εδώ θα θέλαμε να συνδέσουμε το τελευταίο αυτό επιχείρημα με το πρώτο. Αυτό διότι, θεωρούμε τουλάχιστον αντιφατικό να προσκομίζετε ως απόδειξη ανώτερης δουλειάς, μελέτης και σχεδιασμού τα ακριβά φωτορεαλιστικά και βίντεο των υπολοίπων βραβείων. Καθώς, εφόσον θεωρήσουμε μια τέτοιου είδους παράδοση ως “standard” και δει σε έναν διαγωνισμό που είχε ως κλίμακα παράδοσης την 1-250, τότε εξ ορισμού οι διαγωνισμοί, λόγω κόστους και μόνο, γίνονται προσιτοί μόνο σε μεγάλα γραφεία ή γραφεία με υποστήριξη αμίσθωτης εργασίας. Οδηγούμαστε με άλλα λόγια σε ένα άμεσο φιλτράρισμα και ελιτισμό που μόνο περισσότερες συμμετοχές και νέες ιδέες δεν θα φέρει, κάτι με το οποίο φανταζόμαστε πως δεν μπορεί να είστε σύμφωνος.

Όπως και να έχει, και ανεξάρτητα των παραπάνω, καταλαβαίνουμε πως η εν λόγω συζήτηση ανοίγει προκειμένου να προστατευθεί ο θεσμός των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών και πραγματικά χαιρόμαστε που γινόμαστε μέρος της. Αντίστοιχα, σε καμία περίπτωση δεν θα θέλαμε η απάντηση μας να ληφθεί μόνο ως μια απόπειρα υπεράσπισης του ονόματος και της δουλειάς μας, αλλά αντίθετα ως μέρος και ενίσχυση της όλης προσπάθειας. Αυτό διότι, ειλικρινά θεωρούμε πως κάποια από τα επιχειρήματα του εν λόγω άρθρου, αν και ακούσια, στρέφουν την συζήτηση σε λάθος κατά τη γνώμη μας μονοπάτια, υπονομεύοντας εν τέλει τον θεσμό που θέλουμε να προστατεύσουμε. Τέλος, πέραν των παραπάνω και κλείνοντας, να πούμε ξανά πως αντιμετωπίζουμε ως πολύ θετικό το ότι ξεκινά ο εν λόγω διάλογος και παρά τη διαφωνίας μας εκτιμούμε το γεγονός πως μας δίνετε το βήμα προκειμένου να δημοσιεύσουμε τη συγκεκριμένη απάντηση.

Με κάθε σεβασμό η ομάδα των MoliorArchitects+

Με εκτίμηση


Phivos Sigalas
Lead Design Architect, NTUA

Β΄

Από τον πρόεδρο toy ΣΑΔΑΣ ΠΕΑ Δημήτρη Ξυνομιλάκη, αναρτήθηκε το ακόλουθο κέιμενο στο Facebook.

Η όποια απόφαση και το όποιο αποτέλεσμα μιας ομάδας που έχει επιλεγεί για το δύσκολο και υπεύθυνο έργο της κρίσης σε ένα Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό είναι έργο συλλογικό, αποτέλεσμα ανταλλαγής απόψεων και διεργασιών μεταξύ των μελών της κριτικής επιτροπής.

Ως μη παρόντες σε ένα διάλογο που διεξάγεται με αρχιτεκτονικά κριτήρια, ας μην γινόμαστε κριτές των κριτών απορρίπτοντας ή υιοθετώντας δεδομένα εκ του μακρόθεν.

Προφανώς η κριτική του καθενός από εμάς, όπως και η δική μου, είναι δικαίωμα αδιαμφισβήτητο, δεν σημαίνει όμως ότι είναι το σωστό ή το δίκαιο, ότι γνωρίζουμε τις λεπτομέρειες εκείνες στις οποίες βασίστηκαν τα μέλη και αποφάνθηκαν ελεύθερα, ανεξάρτητα και ανεπηρέαστα ως άλλωστε όφειλαν.

Φιλικά,

Δημήτρης Ξυνομηλάκης

Πρόεδρος ΣΑΔΑΣ ΠΕΑ