triantafyllou giorgos architect

ΤΙΜΩΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΑΦΙΕΡΩΘΕΙ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ

μετά τις αντιδράσεις για τις νέες διαδρομές

+ 3 Ντοκιμαντέρ

Φωτ. Σωκράτης Μαυρομμάτης

Είχα την τύχη να συνεργάζεται με το γραφείο μας, ανάμεσα στους μαρμαράδες που έχουν περάσει, ο Νίκος Περαντάκος. Ένας ευαίσθητος μαρμαροτεχνίτης που εργάστηκε στα έργα αποκατάστασης στην Ακρόπολη. Τον παρατηρούσα με τις ώρες για την απίστευτη υπομονή του, την μεθοδολογία του και την τελειότητα στην επεξεργασία του υλικού, απολαμβάνοντας πάντα μαζί του το αποτέλεσμα. Τον σεβόμουν και τον εκτιμούσα έχοντας την αίσθηση ότι έχει μυηθεί σε μια ιερή τελετουργία. Γιατί κάτι τέτοιο συμβαίνει στον ιερό αυτό χώρο, πάνω στον βράχο της Ακρόπολης εδώ και 45 περίπου χρόνια. Μία τελετουργία που έστησε ο δάσκαλός μου Χαράλαμπος Μπούρας που από τα φοιτητικά μου χρόνια είχε κερδίσει τον σεβασμό και την εκτίμησή μου, καθώς και ο Μανώλης Κορρές που γνωρίζω εδώ και δεκαετίες.

Χαράλαμπος Μπούρας, 27 01 2013

Ο Μανόλης Κορρές όρθιος δεξιά προετοιμάζοντας με συνεργάτες την αφαίρεση τμήματος της στέψης του του Παρθενώνα. φωτ. Σωκράτης Μαυρομμάτης

Τώρα που κατακάθισε η σκόνη από την θύελλα που ξέσπασε με αφορμή τα έργα για τις νέες διαδρομές στην Ακρόπολη, και μετά από τα αμέτρητα δημοσιεύματα και τις έντονες αντιρρήσεις και αντιπαλότητες, καθώς και τις παραιτήσεις, θα ήθελα σήμερα να επανέλθω με αφορμή την ανακάλυψη τριών βίντεο στο διαδίκτυο, που αποκαλύπτουν άγνωστες ίσως πτυχές αυτού του άθλου και για τα οποία θα αναφερθώ στην συνέχεια.

Το ιστορικό των διαδρομών στην Ακρόπολη, από την πρώτη διαδρομή του Τραυλού από σκυρόδεμα 1987, μέχρι και την προπέρσινη υπερσυγκέντρωση τουριστών τον Αύγουστο του 2019, και την τελική επέμβαση σε κάτοψη και εικόνα του 2020

Δεν έχω επισκεφτεί ακόμη την Ακρόπολη και δεν έχω εικόνα των επεμβάσεων. Εκτιμώ ότι για ένα τέτοιο διεθνούς εμβέλειας μνημείο και για την οποιαδήποτε επέμβαση τέτοιας κλίμακας, ίσως θα ήταν σκόπιμο να έχει προηγηθεί ένα διεθνές συνέδριο, που σε κάθε περίπτωση θα μπορούσε να εδραιώσει τις όποιες επιλογές. Η αλήθεια είναι ότι η όλη επέμβαση υπήρξε αιφνίδια. Ενώ γνωρίζαμε για τον ανελκυστήρα ΑΜΕΑ, δεν προηγήθηκε καμία δημοσίευση σχετικά με τις διαδρομές. Παράλληλα, η υποστήριξη από ιδιωτικό φορέα, πυροδότησε ερωτηματικά. Θα ήταν σκόπιμο να είχαν προηγηθεί οι εξηγήσεις και οι διευκρινίσεις που δόθηκαν κατόπιν εορτής.

φωτ. Σωκράτης Μαυρομμάτης

Στην Ακρόπολη συντελείται εδώ και χρόνια μια κολοσσιαία επέμβαση αποκατάστασης, που εκτιμώ ότι πολύ λίγοι είμαστε ενήμεροι κυρίως για τις ουσιαστικές λεπτομερείς πτυχές αυτών των διεθνούς αναγνώρισης χειρισμών, μιας ομάδας επιστημόνων, μαρμαροτεχνιτών υψηλού επιπέδου και υψηλής εξειδίκευσης και εργατοτεχνιτών, που πραγματικά αξίζει να τους τιμούμε και να αναγνωρίζουμε το πολύ σημαντικό έργο τους.

Έστω και αν στην τελευταία αυτή επέμβαση, έχουν γίνει και κάποιες αδεξιότητες, ας σεβαστούμε και αναγνωρίσουμε το σημαντικό έργο επιλεγμένων και ξεχωριστών προσωπικοτήτων, που πρέπει να μας κάνουν υπερήφανους που καταφέρνουν και ξαναζωντανεύουν και αποκαθιστούν με τον καλύτερο τρόπο, τις κορυφαίες αξίες του πολιτισμού μας. Ας είμαστε πολύ προσεκτικοί στους τρόπους με τους οποίους τοποθετούμαστε απέναντί τους. Πραγματικά ενοχλήθηκα με όλα όσα άκουσα, είδα και διάβασα, όπου αν και ο καθένας, έστω και μη ειδικός, δικαιούται να διατυπώσει μια γνώμη, έχουμε ξεπεράσει τα όρια και ενίοτε η γνώμη μετατρέπεται σε ύβρι και απαξίωση, τάχα από μια ευαισθητοποίηση που θαρρούν ότι αυτοί που έχουν αφιερώσει την ζωή τους σε αυτό το μνημείο δεν την έχουν.

Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε, όπως επισημαίνει ο Μανόλης Κορρές, ότι επί δεκαετίες η διαδικασία της λήψης των αποφάσεων είναι απολύτως δημοκρατική και όλα ακολουθούν αρχές θεσμοθετημένες. Ότι γίνεται στην Ακρόπολη όλα αυτά τα χρόνια, τελεί υπό την κρίση από τα μέλη μιας επιστημονικής επιτροπής που περιέχει τους καλύτερους, τους πολύ καλούς, τους γενικώς αναγνωρισμένους στην Ελλάδα και το εξωτερικό, αρχαιολόγους και άλλους ειδικούς. Δεν είναι όπως στην εποχή του Μπαλάνου που ένας αποφάσιζε. Και στο τέλος όλα περνούν και από το ΚΑΣ. Όλα ακολουθούν μια διαλεκτική διαδικασία.

Ο Μανόλης Κορρές είναι μέλος μιας ομάδας που τον εμπιστεύονται.

Τις ημέρες που «βούλιαξε» η Ακρόπολη _ Creative Protagon.gr

Όσο για το πλήθος των επισκεπτών, είναι αλήθεια ότι η αγάπη σκοτώνει το αντικείμενό της και χρειάζεται μια καλύτερη κατανομή της ροής. Η κατά καιρούς υπερσυγκέντρωση αμέτρητων τουριστών, που καταφθάνουν από τα κρουαζιερόπλοια, δεν μπορεί να αποτελεί ικανή και αναγκαία συνθήκη για ανάλογου μεγέθους διαδρομές.

Ο Σωκράτης Μαυρομμάτης,

φωτογραφίζοντας τα έργα στην Ακρόπολη

κρεμασμένος από τον γερανό

Δεν πρέπει ακόμη όμως να ξεχνάμε, όπως σημειώνει ο φωτογράφος Σωκράτης Μαυρομμάτης, που επί χρόνια παρακολούθησε και κατέγραψε τις εργασίες στην Ακρόπολη, ότι οι αρχές και οι μέθοδοι που ακολουθήθηκαν πάνω στον ιερό βράχο, αποτέλεσαν ένα υποδειγματικό πρότυπο για όλες τις επεμβάσεις που έγιναν στα μνημεία, όσα ακολούθησαν στην Ελλάδα αλλά και στον Ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο. Στην ουσία άλλαξαν τα δεδομένα των αναστηλώσεων, ακόμη και τα σχετικά μαθήματα των πανεπιστημίων.

Ο Χαράλαμπος Μπούρας επέβαλε τον διεπιστημονικό χαρακτήρα και καθιέρωσε την ομόφωνη λήψη των αποφάσεων έστω και αν χρειαζόταν να επανεξεταστούν οι μελέτες και οι προτάσεις που έμπαιναν σε συζήτηση. Ο ίδιος καθιέρωσε την αναστρεψιμότητα ως βασική προτεραιότητα για κάθε επέμβαση.

Εδώ δούλεψαν οι καλύτεροι μαρμαράδες παγκοσμίως, που έπρεπε να ήταν καθηγητές και να διέδιδαν αυτή την γνώση στου νεότερους. Δυστυχώς τους αφήσαμε να φύγουν χωρίς να τους κάνουμε την όποια τιμή, πέρα από την έκθεση που πρόσφατα πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο της Ακρόπολης.

Ίσως ήταν η δεύτερη χρυσή περίοδος στον Βράχο της Ακρόπολης, μετά από σειρά καταστροφών που είχε υποστεί διαμέσου των αιώνων και την τελευταία καταστροφική αναστήλωση του Μπαλάνου που αποφάσιζε μόνος του. Η όλη επέμβαση ξεκίνησε ως σωστική και στην συνέχεια έγινε διδακτική.

ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΜΑΡΜΑΡΟΤΕΧΝΙΤΩΝ

Δυστυχώς, δεν κατάφερα να επισκεφτώ την περιοδική έκθεση, που πραγματοποιήθηκε το 2019, με τίτλο «Σμίλη και Μνήμη, Η συμβολή της μαρμαροτεχνίας στην αναστήλωση των μνημείων της Ακρόπολης» . Μία έκθεση που πραγματοποίησε η Επιτροπή και η Υπηρεσία Συντήρησης των Μνημείων της Ακρόπολης και ήταν αφιερωμένη στη μνήμη του Χαράλαμπου Μπούρα, προέδρου της ΕΣΜΑ.

Φωτογραφίες από την έκθεση «Σμίλη και Μνήμη, Η συμβολή της μαρμαροτεχνίας στην αναστήλωση των μνημείων της Ακρόπολης» Στο Μουσείο της Ακρόπολης

Πριν την παρουσίαση των τριών βίντεο, παραθέτω στην συνέχεια μια σειρά εικόνων που απέσπασα από αυτά, θέλοντας να αναδείξω το σημαντικό έργο των μαρμαροτεχνιτών, που χειρίζονται με ασύγκριτη ακρίβεια και μοναδική ευρηματικότητα την επεξεργασία και την μετακίνηση τεράστιων αρχαίων μαρμάρων και υλικών συντήρησης. Εικόνες οι οποίες δείχνουν τεχνικές, που προέρχονται από συμπυκνωμένη εμπειρία αιώνων και άλλες που δείχνουν τη χρήση σύγχρονης τεχνολογίας αιχμής.

Η γλυπτική επεξεργασία

Οι συναρμογές

Η εφαρμογή της παραδοσιακής και σύγχρονης τεχνολογίας

Οι μετακινήσεις

Οι υπολογισμοί και ο έλεγχος

TA 3 ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ

Αφιερώστε χρόνο έστω και κατά διαστήματα και απολαύστε τα τρία Ντοκιμαντέρ που ακολουθούν, και έχουν πραγματοποιηθεί από το 2002 μέχρι το 2010.

ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ 1: Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ

2009, Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακροπολης

Κείμενα - επιμέλεια:Σωκράτης Μαυρομμάτης

Διεύθυνση Φωτογραφίας: Στέλιος Ευσταθόπουλος

Πραγματοποιήθηκε σε διάστημα 10 ημερών, εν όψη του 5ου διεθνούς Συνεδρίου το 2002 που έγινε στο νέο τότε κτίριο της Εθνικής Τράπεζας στην οδό Αιόλου, μαζί με μια έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη και ολοκληρώθηκε με συμπληρωματικά στοιχεία το 2009. Διάρκεια 1:00:28

ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ 2: ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ, Στιγμιότυπα από το έργο (2011-2013)

Απόσπασμα από τα τρέχοντα αναστηλωτικά έργα στον Παρθενώνα. Παρουσιάζεται η μέχρι σήμερα εξέλιξη του προγράμματος αποκατάστασης της Δυτικής πλευράς και περιγράφονται οι διαδικασίες αποξήλωσης και αποκατάστασης του βορειοδυτικού επιστυλίου καθώς και η εργασίες αποσυναρμολόγησης των δυτικότερων μετοπών της βόρειας και νότιας πλευράς. Περιλαμβάνονται ακόμη επεξηγηματικά αποσπάσματα σχετικά με το πρόγραμμα για την τελική λάξευση των ραβδώσεων στη βόρεια κιονοστοιχία, καθώς και την ειδική περίπτωση του κιονόκρανου «του Μπαλάνου» από τη βόρεια περίσταση που μεταφέρθηκε τελικά για αποθήκευση στο παλαιό μουσείο Ακρόπολης.

Κάμερα-Μοντάζ: Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης, Post Production: Digimojo Production House. Copyright: Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης. Διάρκεια 14:46

ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ 3:TO ΕΡΕΧΘΕΙΟ, ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΕΙΣ